Toespraak voor de raadscommissie vergadering en discussie over het groenplan Vitamine G (26-8-2020)
Kristin McGee
26 augustus 2020
Gezien recente toewijding aan boomvriendelijk beleid binnen Vitamine G (2020), moedigen De Boomwachters Groningen boven alles meer toezicht en interactie tussen raadsleden en de gemeente’s groenbeheer. In onze ervaring zit er een grote kloof tussen wat er daadwerkelijk in het veld gebeurt en wat er in de voorstellen staat.
Formaat telt: boomkroonbedekking versus aantallen
Ondanks dat het aantal bomen wel geïnventariseerd moet worden, zou de eerste wijziging aan dit plan het benadrukken van belang van kroonbedekking boven het aantal bomen moeten zijn. Kroonbedekking is veel meerzeggend over het stedelijk bos. Een grote bedekking betekent grotere biodiversiteit, duurzamer klimaat en betere leefomstandigheden (zoals verkoeling).
Boomkroonbedekking als doelstelling
Op dit moment heeft Groningen één van de laagste kroonbedekkingen van Nederlandse steden. Met 12% is er veel ruimte voor verbetering in een in toenemende mate hete, betonnen stad. Doen we dat niet, dan zal bestaand groen plaatsmaken voor nieuwbouw en wegen. Een betere balans tussen conservatie en expansie moet nagestreefd worden. Geen groenvoorstel zal effectief zijn als dergelijke doelen niet worden gezet en niet jaarlijks worden getoetst. De eerste stap in het opstellen van een groenbeleid is wetenschap creëren van wat er nu staat en maatregelen nemen om dat te beschermen. Behoud gaat boven het kappen en hetplanten van nieuwe bomen als het aankomt op duurzaamheid en tegengaan van klimaatverandering.
Jaarlijkse inventarisaties
Ten tweede, het plan zou een jaarlijkse inventarisatie van bomenkap en aanplant (als compensatie voor genoemde kap), alswel een rapport van de waarde van de huidige bomen (CO2-vastlegging en het filteren van water en vervuiling) moeten bevatten. Deze inventarisaties zouden publiekelijk beschikbaar moeten zijn, teneinde meer verantwoording van de beoogde en behaalde doelen te creëren.
Verbeterde en gestandaardiseerde regelgeving voor boombeheer
(Sterker nog), de beoogde doelstellingen van Vitamine G kunnen niet behaald worden totdat de lat voor boombeheer hoger wordt gelegd. Geen kapquotas meer hanteren, en introduceer door experts centraal beheerd toezicht op boombeheer. Derhalve raden wij jaarlijkse boombeoordelingen aan, alswel gemeente-brede standaarden te hanteren met betrekking tot duurzame snoeitechnieken met gezonde stam-tot-kroon ratio, zonder destructieve technieken zoals holsnoeien (lions tail trees), extreme ophogen van kronen en toppen. Schadelijke snoeitechnieken moeten in beoordelingen naar voren komen en worden tegengegaan.
Boomafname van 30% in tien jaar
Verder, bijgewerkte APVG regelgeving zou groenwerkers en VTH toezichthouders moeten afschrikken om onomkeerbare vernietiging van oude statige bomen mogelijk te maken. Effectief hebben de huidige regels het makkelijk gemaakt een boom te verwijderen, wat heeft gezorgd voor een afname in boomaantal van zo’n 30% in de laatste tien jaar, gebaseerd op aantallen gerapporteerd door de gemeenten. In 2009 was het totaal aan gemeentelijke bomen van de gemeentes Groningen, Haren en Ten Boer zo’n 220,000. Daar tegenover staat de huidige schatting van Vitamine G, waarbij met zo’n 140,000 gemeentelijke bomen een verlies wordt aangegeven van zo’n 80,000[1]. Jaarlijkse inventarisaties zouden dit rampzalige verlies hebben gesignaleerd.
Bezuinigingen en deregulering in de afgelopen vijf jaar
Sinds 2016, door bezuinigingen en deregulering van vergunningregelgeving, hebben we in Groningen een verhoogde prikkel gezien om bomen te kappen of heftig te snoeien. Het gevolg daarvan is een significante reductie in levensverwachting van gezonde bomen, welke nog tientallen jaren lang hadden kunnen bijdragen aan klimaat en leefplezier, waarvan het belang in tijde van extremer weerbeeld, met heel hete zomers en natte herfst en winter, nog eens goed zichtbaar is. Slecht en overdreven snoeien zorgt voor gevaarlijke bomen. Bezuinigingen en deregulering moeten worden teruggedraaid.
Totdat er daadwerkelijke harmonie is tussen de utopische woorden van Vitamine G en de implementatie in het veld, zal de afname van het stedelijk bos snel doorzetten.
Ik vraag u, hoeveel boomkroonbedekking acht u noodzakelijk voor een leefbare stad? Welke gebieden moeten volgens u beschermd worden voor toekomstige generaties? Of kijken we met spijt en woede terug voor het niet herkennen en erkennen van de essentiële waarde die bomen die hier ooit leefden had, zoals in het Driebondsbos; een bloeiend stedelijk bos welke wederom ruimte moet maken voor onhoudbare expansie.
Dankuwel.
[1] See policy reports of Vitamine G, 2020 in comparison to the prior reports (Groene Pepers, 2009, kapbeleid evaluatie 2013, Sterke Stammen 2014). In the kapbeleid evaluatie 2013, some 180,000 trees are listed in Groningen. In the Bomenbeleidsplan (2010) in Haren, some 30,000 trees are mentioned. We estimate some 10,000 trees in Ten Boer. Other municipalities have witnessed a similar trend in tree losses such as in Ede where their balance descended from 90,000 trees to only 60,000 in just five years since the push towards so-called renewable energy as a core priority of the Netherlands’ energy transition program. See 13 aug. 2020, “In vijf jaar, tienduizenden bomen gekpat” https://www.edestad.nl/lokaal/natuur-en-milieu/357236/tienduizenden-bomen-in-vijf-jaar-gekapt-in-ede.
