Het grote bouwproject UMCG Bouwt 2035 met een kost van 350 miljoen heeft geleid tot de verwijdering van tientallen monumentale en volwassen, vitale bomen rond de campus van het ziekenhuis en onderzoeksinstituten vanaf 2022 . De bouw en renovatie omvat dit 15.500 m2 grote complex en is ontworpen door de architectenbureaus Atelier PRO en Vakwerk Architecten en wordt door aannemerscombinatie aannemerscombinatie BAM Trebbe Equans (BTE) gerealiseerd.
Universitair Centrum Psychiatrie
Voor het nieuwste project, voor het Universitair Centrum Psychiatrie, zijn 12 bomen gekapt, waarvan drie monumentaal. Dit nadat een jaar geleden tientallen bomen zijn verwijderd voor een ander renovatieproject voor het UCMG, waaronder 6 monumentale en 3 potentieel monumentale bomen, wat heeft geleid tot 9 monumentale en 5 potentiële monumentale bomen die in iets meer dan een jaar zijn verwijderd.
Met het door het UMCG gepromoot “healthy aging” worden, het verwijderen van de meest waardevolle bomen voor de geestelijke gezondheid, voor de gezondheid van het milieu en voor een optimale biodiversiteit, vragen we ons af waarom de gemeente deze bomen heeft toegestaan in plaats van een boominclusief bouwplan te eisen. Het beschermen van deze bomen zou hebben gezorgd voor een esthetisch aangename omgeving voor de binnenkomende patiënten, terwijl het ook had bijgedragen aan het verminderen van hitte-eilanden, het aantrekken van vogels en dieren in het wild en het filteren van vervuiling in de lucht.
Rapport door Stedelijk Groen
Verder bevatte het zogenaamde BEA-rapport van Stedelijk Groen zelfs geen enkele foto van deze ecologisch erfgoedbomen, noch berekenden ze de iTree-equivalenten van deze bomen in termen van de broeikasgassen die ze vasthielden, een andere flagrante omissie van het bedrijf altijd in opdracht van de stad om de verwijdering van enkele van onze meest waardevolle bomen mogelijk te maken. In deze laatste verwijdering waren soorten zoals essen, meidoornen, rode kerspriumen, witte paardenkastanjes, en hybride hanendoornen.
Dat Stedelijk Groen geen foto’s, of iTree-equivalenten heeft toegevoegd en zelfs maar een paar korte zinnen heeft gegeven om de vereiste vragen te beantwoorden over welke waarde deze bomen hadden voor de lokale ecologische structuur en omgeving, onthult hoe gemakkelijk boombeoordelingsbedrijven kunnen worden gekocht om zo weinig informatie mogelijk over de waarde van bomen. Toch is het rapport pagina’s lang met inkt gemorst over irrelevant materiaal, zoals uitleg van APVG en van definities van beoordelingen, maar de daadwerkelijke beoordelingen worden alleen vermeld in een kleine tabel helemaal aan het einde van het 75 pagina’s tellende document. Een dergelijk gebrek aan duidelijkheid, gedetailleerde en beoordeelbare taal voor omwonenden spreekt de technieken aan die de stad gebruikt om dure bouwprojecten te bespoedigen, die helaas nog steeds niet de essentiële kwaliteit en noodzaak erkennen van het behoud en de bescherming van onze volwassen, volgroeide bomen voor de heden en toekomst.
Behoud onze volwassen, grote-statuur bomen voor nu en de toekomst
We streven naar de integratie van beter onderzoek met betrekking tot de werkelijke kwaliteiten en diensten van volwassen bomen, evenals de eis die nieuwe gebouwen en renovaties behouden en bouwen rond het bestaande stedelijke bomenbos, een essentiële en voortdurend ondergewaardeerde bron van waarde voor mensen, stedelijke natuur en voor het milieu. Om ze zo gemakkelijk te laten verwijderen is niet meer van deze tijd.
Deze waterhoentjes hebben geen bescherming meer van de (nu gekapt) grote bomen, 8 oct. 2022Bronnen
Ons bezoek aan de nieuwe Wethouder Groen Miriam Wijnja waar ook o.a. de directeur Stadsbeheer Hans Tuithof bij aanwezig was is ons inziens productief geweest. We spraken over onze doelen zoals betere boomverzorging, meer transparantie m.b.t. kapvergunningen, boombedekkingsmetingen en de implementatie van beter beleid om volwassen bomen te beschermen tegen overmatig snoeien of tegen het verwijderen vanwege zonnepanelen.
Onderstaande wensen hebben wij meegegeven aan de wethouder en stadsdirecteur:
Een verzoek voor een moratorium op bomentoppen (inclusief een verbod op het candelaberen en ‘lions taliling’).
Gevraagde info (meer transparantie) voor online gepubliceerde boomvergunningsaanvragen: o.a. boomgrootte, leeftijd, soort, reden van verwijdering en eigendom van boom zoals gemeentelijke versus particuliere boom.
Jaarlijkse meting van stedelijke boombedekking (door Cobra Groen of m.b.v. iTreeTools).
Beter beleid om bomen te beschermen tegen verwijdering voor zonnepanelen.
Betere verzorging zodat bomen oud kunnen worden en dus voorkomen van vernielende snoeitechnieken zoals toppen, candelaberen en ‘lions tailing’.
Het gebruik van iTreeTools voor het meten van de waarde van een boom bij het in behandeling nemen van aanvragen voor een kapvergunning.
Betere interactie en concrete maatregelen tussen het college en de boomwerkers en bureaucraten om ervoor te zorgen dat de boomverzorging op straat aansluit bij de doelen en doelstellingen van het nieuwe college.
Utrecht als voorbeeld In ons gesprek namen we Utrecht als voorbeeld: betere boomverzorging en meer transparantie op het gebied van kapvergunningen. Bij aanvragen voor kapvergunningen wordt informatie verstrekt zoals de grootte, het soort, de leeftijd en een foto van de boom (bomen) zodat de inwoner een beter idee krijgt welke boom er in de buurt wordt verwijderd. Deze informatie wordt online gepubliceerd, zodat deze niet via een speciale procedure hoeft te worden aangevraagd. Hier is een voorbeeld (zie bijlagen voor foto’s etc.). Deze transparantie laat zien dat de gemeente het serieus neemt meer informatie over de waarde van bomen te geven en burgers te betrekken bij de strijd voor de bescherming van bomen in hun omgeving. Wij dringen er bij het huidige college en VTH op aan om dergelijke transparantie ook direct door te voeren in Groningen.
Jaarlijkse boomkroonbedekking metingen We waren erg blij te horen dat metingen van stedelijke boombedekking deel uit gaan maken van de nieuwe doelstellingen van het college, evenals het meten van broeikasgassen en andere vervuilende stoffen met het iTreeTools-programma voor aangevraagde boomvergunningen. Dit lijken goede ontwikkelingen voor de komende jaren. Wij houden vinger aan de pols of concrete actie op straat en in onze parken, natuurgebieden en erven daadwerkelijk plaatsvindt.
Voorbeeld van goed boomonderhoud in Groningen Aan het einde van de bijeenkomst vroeg de wethouder en directeur van het stadsbeheer ons naar voorbeelden waarvan wij vinden dat de boomverzorging goed gaat en hoewel dit in Groningen moeilijk te vinden is met de standaardisatie van oversnoei in het afgelopen decennium, zijn er enkele gebieden waar recent geplante bomen tot nu toe goed worden onderhouden. Hierbij enkele foto’s van goed onderhouden bomen en groenbufferzones in de nieuwe woonwijk in Haren aan de Essenlande.
Goed onderhoud jonge eik (met een goed LCR (levende kroon verhouding)), Essenlande, Haren, sept. 2022Tiny forest, Essenlande, Haren, sept. 2022Jonge bomen met goed begeleidende snoietechniquen, sept. 2022, Essenlande, HarenGroene buffers met veel struiken en fruitbomen voor vogels en insecten, Essenlande Haren, sept. 2022
Na vele mailwisselingen met de gemeente over het onderhoud en behoud van onze gemeentelijke bomen, is Boomwachters Groningen uitgenodigd voor een gesprek met wethouder Groen en klimaatadaptatie en Beheer en onderhoud. Tijdens het gesprek zal ook de heer Tuithof, directeur Stadsbeheer aanwezig zijn.
Benieuwd waar wij het over willen hebben met de wethouder? Hieronder lees je onze bespreekpunten. Hopelijk komen ze allemaal aan bod:
Boomkroonbedekking en meting
Procedures vergunningen voor het vellen van bomen (o.a. transparantie, efficiëntie, zonnepanelen)
Boomonderhoud en boombescherming (snoeimethoden, infrastructurele werken, verkeer)
Utrecht als voorbeeldcasus
Lijst monumentale bomen
Visie voor de toekomst (ontgroening en ontbossing privétuinen, verstening, legotuinen, zonnepanelen)
So why are they still frequently practiced here by our own municipal tree workers especially when such techniques lead to the premature decline of trees?
This is an open letter to the Director of the Stadsbeheer (city management), the Bomenploeg (tree club), and the tree bureaucrats of the municipality of Groningen,
Kristin McGee, Chair Boomwachters Groningen
August 8, 2022
I’ll begin with a question for the director of the Stadsbeheer:
Are lions tailing (hollowing out a tree’s crown) and topping large-stature trees practiced in Groningen and Haren and if so, how often and why?
The Boomwachters Groningen has written multiple times about dangerous pruning techniques such as over-raising, topping, and especially lion’s-tailing trees, or hollowing out the crown of trees. Yet once again, it appears that the contracted companies for tree care in municipality practice these techniques as their standard procedures, even as all accredited tree pruning programs and handbooks reveal the inadequacies of such techniques (see sources below most often used in both Dutch and international training programs).
Lion’s-tailing is the process of removing all of the branches in the inner crown which produces a dangerous tree because it increases weight at the ends of branches, the only place where foliage is allowed to remain. This lack of foliage elsewhere stimulates extra growth at the tips, which become wider and heavier, and therefore more dangerous in high winds. The weight on these branches is redistributed from once having been evenly distributed throughout the tree’s well-balanced crown to the upper ends of the tree where these heavy branches can and do break easily in high winds.
Further, hollowing out a crown will prevent the tree’s foliage and architecture from engaging in ‘mass damping’, a natural and complex process which allows weight during winds to be evenly distributed throughout a tree’s branches and leaves, and therefore the force of that wind is dissipated. In fact, many tree workers will wrongly tell you that hollowing out the inner crown reduces wind pressure by allowing wind to travel through these large gaps, and thus they assume this makes the tree safer and more resistant. The opposite is true and is studied by Dr. Ken James at the University of Melbourne.
For an excellent explanation of the occurrence of ‘mass damping‘ in trees, an important wind dissipating process which is forestalled when trees are lion’s-tailed, see this webinar at the section (at 5:00):
Lion’s-tailing is almost as bad as topping as it is ultimately limits a tree’s life-giving resources. This is because the tree no longer has the capability to sufficiently feed itself with so much foliage removed. A lion’s-tail tree will suffer from many serious defects including:
Structural instability of the tree’s architecture
Hunger from a lack of food resources (because there are too few leaves near the trunk to engage in photosynthesis and produce carbohydrates)
Sun scald on the trunk from a lack of shade which produces larges cracks
Breakage of large, top-heavy branches where extra growth is stimulated to compensate for an over-thinning of the inner crown
Lack of nesting places for birds as there are too few intersecting branches for nest building
Increased heat because of reduced shade
Susceptibility to pests and disease from many pruning wounds
Decreased CO2 mitigation
Decreased pollution filtration
Decreased oxygen production
Severely decreased life-expectancy from the tree because of its slow deterioration after over-pruning in the critical inner crown
An unattractive bare tree
Meeting requested on-site
We request a meeting with the persons responsible for assigning work to the contracted tree services, to the director of the “stadsbeheer”, to the alderperson for green and infrastructure, and to the head of the bomenploeg (tree club) to consult with us and two of our tree experts (both with PhD in trees, ecology, and urban forestry).
Petition ignored
We represent more than 3,000 residents in Groningen and Haren who have complained about excessive and bad pruning methods since 2016 in our petition. We have also contracted an accredited German tree company to inspect pruning practices and have shared these results with the municipality, but this evaluation and letter has produced no response.
In the requested meeting, we are seeking not simply justification of these substandard practices, but a collaborative approach where new methods are seriously discussed and considered to better protect both our young and more mature trees from the challenges at hand including excessive drought (during which already stressed trees should not be pruned), heat islands, soil compaction, pollution, floods, climate heating, and root mutilation from road and infrastructure projects.
Greatest danger to our urban trees: poor maintenance, toxic masculinity, and bad pruning
But one of the most dangerous foes of our urban trees at this moment are the city’s contracted tree workers who are recklessly pruning our trees. We also seek a respectful demeanor, rather than the dismissal of a group of intelligent, diligent, and knowledgeable women, often pitted against a group of arrogant and stubborn men who care little for considering critiques about their craft. In these gendered scenarios we are often dismissed as overly emotional and irrational, the most common cliche in ‘everyday sexism’ within such dynamics. This is simply not the case. In fact, we are often more informed than the city tree bureaucrats on the latest urban tree science and simultaneously considerably pained by what we must witness with knowledge of the irreversible and bad consequences of these techniques for the present and future.
Here are just a few photographs of the sheer damage and vandalism enacted on our urban trees in the last few years which include topping, lion’s-tailing, and severe crown-raising well above the 4.5 required limit (and even well above the requested 6-meters on street sides). Side-walk clearance is required at 2.5 meters. There is a reason for this limit of 4.5 meters (and not say 8 meters); this is that the tree needs branches in its middle crown for stability and the transference of carbohydrates, water, and minerals from roots to leaves and to the top of the tree.
Oak tree with over-raised crown on Oosterweg in Haren, August 2022A large portion of the live foliage removed from the middle, already heavily-raised crown, and in the middle of a drought in August, when the tree most needs these resources. These branches were not dead or diseased but healthy and supporting the tree’s food production and stability as well as providing shade from sun on the trunk (which will now suffer from burning and cracking). They were also cooling this hot area and sequestering greenhouse gases and releasing oxygen for us to breathe. Not only are trees good – LEAVES ARE GOOD!Here is the same oak tree (August 2022) with the middle crown removed (as the lower crown has been removed for decades).And the poor younger oak next to this tree has already had many training prunes (and wounds) and now even more of the crown is removed with a live crown ratio to 1 to 3, when the desired ratio is just the opposite, 2 to 1, or two thirds of the trunk shall be connected to live foliage and no more than one-third of the trunk shall be bare. Haren, Oosterweg August 2022. This younger oak has been raised to well over 5 meters on both sides (the measuring stick is 2 meters), leaving so little of the original crown and resulting in a live crown ratio of about 1 to 3. This tree will never grow old (old in a tree’s terms, although it might survive another 10 years) and clearance was already well-secured on the street side. Training younger trees means that you allow lower branches to grow partially until the tree has produced enough of a larger middle-crown before removing all of the lower crown. Illustration of live-crown ratio from Gilman’s Illisutrated Guide to Pruning (2011, p. 291)Lion’s-tailed plane tree in Haren, Kromme Elleboog (this was lions tailed in 2016), but this photo is from August 2022. The entire tree is hollowed out.Topped poplar trees near the Martini Hospital in 2021. Where to begin in describing the danger and damage enacted by this “technique.” Isn’t it obvious? If not, see sources below and countless tutorials, videos, webinars, flyers, textbooks and articles decrying this practice as the pruning enemy number 1. In Eelde in a nature reserve, more than 30 topped trees in June of 2022Another topped oak in Eelde, August 2022 (there were several topped in one small area)Here is a residential oak pruned by a professional arborist once a year. This high quality pruning reveals a strong crown architecture and healthy foliage with clearance for cars, the house, and for the residents. This tree has been pruned in a sustainable way, which will allow it to grow old (and on the tree’s terms which can be hundreds of years, even in urban environments). WELL DONE WHOEVER YOU ARE!Haren, August 2022 (Anjerlaan). This tulip tree has been side-topped in the last three-four years, with the entire crown removed on one side, not because these branches were diseased or dead or blocking clearance, just because apparently. Now a large crack in the trunk has begun which reveals the stress on the tree as it fights for water, minerals, and resources. This is not “training” pruning, this is vandalism. This tree will likely be removed within ten years. A whole street of mature oaks lion’s-tailed in August 2022 in Haren (Kromme Elleboog). Notice the long bare branches with no attached leaves until the now heavy load-bearing ends.Aug, 2022, Haren. These brittle branches on the Kromme Elleboog are now a high risk for breakage in high winds because they will stimulate foliage at the ends and weigh down these branches. Mass damping can no longer occur. And you can see that they were well above the contracted 6 meters, high above this passing bus.The tree’s crown has thinned itself dramatically since it was over-pruned in 2016 (or 2018) (Emmalaan, Haren 2022).Here the over-pruned hornbeam is seen with a broader perspective. See how the tree’s crown suffers from such large pruning wounds, which have not compartmentalized. A close up of these same pruning wounds. This picture is only a few years after the pruning in Haren on the Emmalaan. This tree was not in the way nor on a major street. This is cutting for cutting’s sake. Rot and disease are now spreading quickly throughout the trunk. August, 2022. Here more hollowed out trees by the city tree workers and in the middle of a drought, in August, a period not recommended for pruning mature trees. This maple near the Onnerweg in Haren was over-raised many times in the last decades and now look at it. There is little crown remaining. These leaves, now absent, once provided so many benefits including food for the tree (through photosynthesis), oxygen for humans, shade, beauty, pollution filtration, and nesting for birds. No bird would now consider such an unstable, hollow tree for nesting. Is this dangerous, top heavy tree the fruits of our tax-paying labors?More lion’s-tailed oaks in Eelde, on the park side of the street (August 2022)Here is a fallen topped poplar which was topped only one year ago (2021) and now fallen in June of 2022. No surprise here, and I even contacted the city after this healthy poplar was topped. Luckily no damage to people, animals or cars or buildings in this case. Here is a fallen poplar which was topped in Haren on the Ruigelaan (only one year ago in 2021) and now fallen in June of 2022. No surprise here, and I even contacted the city after this healthy poplar was topped. Luckily there was no damage to people, animals or cars or buildings in this case. Haren, 2022. Here are two topped poplars down the way from the fallen topped poplar. They too were not yet showing significant signs of die back, but now they are destined to fall. We understand the risk of co-dominant stems and that is why an elated mail was sent to one of the tree workers after seeing these braces inserted before the upper crown was removed. But only a year later, both trees were topped. Hum let’s do the math here for failure predictions. Topping is not only for our city tree workers, but also private residents who hire ‘experienced’ gardeners to top their trees and tile over much needed soil for plants and for drainage and insects (Haren 2022).Here is a hornbeam? (difficult to tell) completely topped for the first time in March 2022 in front of the UMCG hospital, which should be a place for health and recovery. This wasn’t necessary, so why was this done? Perhaps Stedelijk Groen who recommended this pruning can try and justify it. There is no justification.Here a topped tree in Groningen (which they typically describe as ‘candelaberen’). We call this hat-racking in English because it looks more like a piece of furniture than a tree, but still when you remove the entire crown, this is enormously stressful and damaging for the tree. So begins this tree’s human-induced decline (2022).March 2022 on the Helperzoom in Groningen. Another day of topping trees in Groningen, perhaps the tree-topping capital of the world. But this technique does produce enormous piles of branches, which can be shredded, sold, and burned in local biomass heaters such as at Kardinge or at the Biotoop. You’ll notice that in Groningen nearly all willows poplars of a certain age, regardless of health, stability, and stature are either topped (as if this makes them safer) or removed. How about looking at individual trees in their environment and making educated choices about how to mitigate risk and protect the tree’s health based upon its unique state and vitality? There are other safer ways to prune a maturing tree, even a poplar with the tendency to drop limbs at a certain point.A few days later, these same willows sought out by local (confused) birds. These white willows had been previously topped and a better remedy would have been to cultivate a new leader trunk rather than re-topping every 4/5 years. However, retopping does produce more jobs and is therefore expensive for the municipality. Let’s see how long these trees last now.This maple on the Jachtlaan in Haren was severely crown raised and lion’s tailed in 2016 for a road project (as was every maple on this side of the street while many other healthy oaks and maples were just removed). The tree wasn’t in the way and subsidies were used to raise this tree’s crown. Then in May of 2022, the top heavy lion’s tailed branches fell. You can see one broken branch on this now sad looking tree, whose life-span has been severely reduced. This is the opposite of sustainable tree care. This is just blatant over-raising of the crown on a younger birch tree on the Waterhuizerweg in Haren. ‘Training’ pruning should happen slowly as branches are growing as the lower and middle crown is still needed to provide resources and stability for the tree. The LCR (live crown ratio) is here reversed to what it should be: most textbooks advise a 2 to 1 crown to trunk ratio, this is the opposite, 1 part crown/2 parts trunk. This was not needed for visibility as the branches were far too small to impede clearance at this stage and at least those on the side-walk side could have been preserved. This height is some 7 meters up. The required height for streets according to the APVG is 4.5 meters. Here are some useful drawings indicating desired crown ratios on urban trees. This illustration advises for a 70% LCR (From Gilman’s Illustrated Guide to Structural Pruning).This honey tree (Japanese pagoda tree) was a gift to Haren from the Gemeente Groningen after the merging in 2019. The tree was immediately pruned, and then pruned again, and now so little of the crown is left, it might only survive another few years. This epitomizes the new approach towards tree care: plant it at the wrong time of the year, immediately over-prune it, forget about it, and let others watch it die within a few years.That is me overjoyed to see the results of careful tree care for one of these ancient ancestors of ours. They support us and they deserve highly specialized care and respect. This oak tree has been protected and now as it ages, it is supported by cables. This was taken in a city in Oregon in the USA where many such trees have been allowed to develop a good branch architecture but also pruned for clearance. Now it is more than 200 years old (and there are dozens in this area). With proper care and pruning, trees can grow old in cities, near cars and pavement, buildings, and people and even in poorer quality soils (cross the border to Germany and see the immediate difference in tree care there even on lesser quality soil). But we must have the long-term perspective, specialized knowledge, resources, and will to preserve them.
In conclusion:
We’ve asked questions about why you have done this and no answers have been forthcoming beyond “our tree workers are ETT-certified and therefore qualified to prune our trees” or “We’ve heard your critique and we don’t agree.” This is not an acceptable answer in a municipality with one of the lowest UTC (urban tree cover) ratios in the country (12%). With many trees declining and removed every year simply from bad care (not to mention all of the perfectly healthy trees removed for no legitimate reason at all), we can no longer simply ignore what is right in front of us with so many trees failing not exclusively from disease or drought or pollution, but just as often in response to such reckless pruning.
If you are a concerned citizen reading this open letter to the municipality, please submit a formal complaint against these procedures if you see them in your neighborhood. Use parts of this letter or write your own.
To submit a claim: do so on the gemeente’s website here and copy this letter.
You can use these photos and also attach this flyer on sub-standard pruning techniques:
“Is bomen toppen hetzelfde als snoeien?” De Boomverzorging. https://www.deboomverzorging.nl/bomen-toppen/.
“De 10 grootste misverstanden over het verzorgen van bomen.” Vartago Boomverzorgers: voor gezonde en veilige bomen. http://www.vartago.be/blog/detail/de_10_grootste_misverstanden_over_het_verzorgen_v an_bomen.
“Toppen van bomen: Waarom het bomen toppen moet stoppen.” PKS Boomverzorging. https://pksboomverzorging.nl/toppen.
“Waarom is toppen of inkorten van bomen zo gevaarlijk?” De Boom Dokter. https://deboomdokter.be/blog/bomen-en-boomgaard/opgelet-bomen-inkorten-toppen-of- kandelaren-kan-gevaarlijk-zijn/.
“Topping and Lion’s Tailing are Forbidden.” National Arborist Association.
Dujesiefken, D. & Stobbe, Horst. 2002. “The Hamburg Tree Pruning System – A framework for pruning of individual trees.” Urban Forestry & Urban Greening 1: 75-82.
Figart, Larry. 2009. “Lions tail pruning won’t protect your trees: Pruning method leaves branches less resilient in high winds.” University of Florida. Hanboek Bomen. 2014. Norm Instituut.
Gilman, Edward. 2012. An Illustrated Guide to Pruning, third edition. Delmare.
James, Kenneth, Nicholas Haritos and Peter K. Ades. 2006. “Mechanical stability of trees under dynamic loads.” American Journal of Botany.
James, Ken et al. 2014. “Branches and Damping on Trees in Winds.” 23rd Australasian Conference on the Mechanics of Structures and Materials (ACMSM23), Byron Bay, Australia, S.T. Smith (Ed.). https://www.researchgate.net/publication/270822624_BRANCHES_AND_DAMPING_ON_TR EES_IN_WINDS)
Peltola, H., S. Kellomaki, et al. (2000). “Mechanical stability of Scots pine, Norway spruce and birch: an analysis of tree-pulling experiments in Finland.” Forest Ecology and Management 135: 143-153.
Roloff, Andreas, ed. 2016. Urban Tree Management: For the Sustainable Development of Green Cities. John Wiley & Sons.
Rottmann, M., 1986: Wind- und Sturmschä den im Wald. J. D. Sauerlä nder’s, Frankfurt a. M. (in German).
Shigo, Alex. 1991. Modern Arboriculture: Touch Trees. Shigo and Tree Associates.
Spatz HC, Theckes B. “Oscillation damping in trees.” Plant Science. 2013 Jun 207: 66-71.
More photos of substandard pruning in Groningen (and Haren)
Boomwachters Groningen maakt, net als Vereniging Stadspark Natuurlijk! bezwaar tegen de door de provincie Groningen verleende toestemming om midden in het broedseizoen vuurwerk af te steken tijdens het Kingsland festival. Op 22 april dienden wij ons bezwaar in:
“Geacht college,
Op 16 maart 2022 heeft u besloten toestemming te verlenen voor het ontbranden van vuurwerk krachtens het Vuurwerkbesluit onder bovengenoemd dossiernummer. Terwijl de laatste jaren het afsteken van vuurwerk tijdens oud- en nieuw steeds opnieuw ter discussie wordt gesteld en er meer en meer stemmen opgaan om dit bij wet te verbieden, de verkoop en het afsteken van oudjaarsvuurwerk was bijv. verboden tijdens de jaarwisseling van 2021- 2022, meent de provincie Groningen voorbij te moeten gaan aan deze maatschappelijke discussie door toestemming te verlenen aan Masterpyrotech om tijdens het Kingsland festival vuurwerk te ontsteken. Stichting Boomwachters Groningen maakt bezwaar tegen dit besluit met onderstaande argumenten.”
Meer informatie en onderzoeken over de gevolgen van vuurwerk voor de natuur:
>> Wilde vogels zijn dagenlang van slag door knallen die worden veroorzaakt door vuurwerk. Dat blijkt uit onderzoek onder honderden ganzen in Nederland, Duitsland en Denemarken.
>> Vreugdevuurnachtvuurwerk veroorzaakt grote overlast voor wilde ganzen, vindt studie. Lees meer hierover. Bron: The Guardian.
Conclusie: Een stadsboom moet tenminste 26 jaar oud zijn voordat het CO2 neutraal begint te worden.
Kristin McGee
19 April 2022
Deze studie (Arom et al, 2016) over stadsbomen en duurzaamheid laat zien dat stadsbomen pas duurzaam zijn (wat betekent dat ze CO2 en andere verontreinigende stoffen compenseren) totdat ze ongeveer 26 tot 33 jaar oud zijn. En toch worden veel van onze stadsbomen verwijderd op ongeveer deze leeftijd, wanneer ze net beginnen met het verwerven van de processen om broeikasgassen te verminderen.
Met deze informatie is het belangrijk dat we een gemoderniseerde stedelijke bomenafdeling hebben die terughoudender zijn in het verwijderen van bomen en ook meer van de natuurlijke ondersteuning van en behoud om de boom te beschermen, zoals de 2/1 kroon tot stamverhouding. Veel te veel van onze bomen zijn te fors gesnoeid met het resultaat dat ze instabiel worden, honger hebben. Deze techniek kan ook leiden aan zonnebrand, scheuren op de stam, en grote wond infecties.
Deze studie maakte gebruik van levenscyclusanalysemethoden (LCA) om de koolstofvoetafdruk van een stedelijke boom te beoordelen, van vermeerdering tot verwijdering, en bouwde voort op recente werkzaamheden die voornamelijk gericht waren op het inventariseren van de inputs voor de productie van houtachtige sierkwekerijen. Stedelijke bosbeheerders uit het grootstedelijk gebied van Chicago werden ondervraagd over hun plantenselectie, plant-, onderhouds-, verwijderings- en verwijderingspraktijken om de modelinputs te genereren. Wijzigingen in beheerpraktijken, zoals de snoeicyclus, kunnen de leeftijd waarop een boom verandert van een CO2-uitstoter naar CO2-neutraal, aanzienlijk verminderen. Sterk gemechaniseerde boomverzorgingspraktijken verlengen de tijd tot 33 jaar, terwijl minder gemechaniseerde scenario’s 26 jaar zijn. Een jaarlijks voorruitonderzoek dat door veel gemeenten wordt uitgevoerd, verlengt deze periode met twee tot drie jaar. De resultaten van dit werk bieden een nauwkeurigere beoordeling van de ecosysteemdiensten die worden aangeboden door stadsbossen en dienen als een eerste stap in het identificeren van boomverzorgingspraktijken die een optimaal milieurendement op investering bieden.
Deze onderhoudsvrije ‘lego’ tuin zou verleden tijd moeten zijn.
Kristin McGee
1 april 2022
In Groningen en Haren vervangen steentuinen, de zogenaamde ‘onderhoudsarme’ tuinen of ‘legotuinen’ met symmetrische verhoogde bakken gevuld met grind en stenen en af en toe een onvolgroeide kleine boom, in rap tempo de grastuinen van de vorige generatie. Terwijl de naoorlogse generatie werkte aan de wederopbouw van hun buurten en straatbomen en tuinen aanplantte met gras en bomen, lijkt de huidige generatie meer geïnteresseerd in binnen blijven of groene buitenruimtes ombouwen tot verheerlijkte woonkamers met buitenkeukens en vervuilende barbecues. Beide zijn vatbaar voor kritiek, maar niets is erger dan een tuin vol tegels, stenen en beton. Het idee van een arbeidsvrije tuin is vaak meer een mythe, aangezien betegelde tuinen veel inspanning vergen om ze er ongerept uit te laten zien door het gebruik van giftige chemicaliën en insecten dodende en watervervuilende herbiciden.
Volgens een onderzoek van Cobra Groeninzicht zijn in 38 gemeenten zelfs gemiddeld meer dan de helft van de voor- of achtertuinen betegeld of bebouwd (“Ruim een deerde…”). Deze nieuwe trend van symmetrische steriele tuinen betekent ook dat vogels die ooit afhankelijk waren van gras, bomen en struiken voor hun leefgebied ergens anders heen moeten gaan, en in stedelijke woonwijken, dat ergens anders collectief nergens anders wordt. Verhoogde betegelde tuinen zijn ook nutteloos en onbereikbaar voor kleine stedelijke boszoogdieren zoals egels die grote gebieden (tussen 10 en 20 hectare) vol met ecologisch rijke tuinen of groene zones nodig hebben om te foerageren in een stedelijke buurt. In toenemende mate moeten dergelijke dieren veel verder reizen om verbindingstuinen te vinden om te overleven, met onderweg gevaarlijke kruisingen van straten en fietspaden.
Egels op zoek naar een groene omgeving, daarbij gedwongen een drukke straat over te steken.
Dergelijke ‘onderhoudsvrije’ tuinen weerspiegelen ook de ontkoppeling tussen bewoners en hun afhankelijkheid van de natuurlijke ondersteuning die wordt geboden door ecologisch duurzame tuinen, waaronder voordelen voor de geestelijke gezondheid van zichtbaar groen, voordelen voor de luchtkwaliteit door gefilterde vervuiling door bomen en de waterfiltratie tijdens stormen. Betonnen tuinen belasten de waterinfrastructuur van de stad ongelooflijk en kosten honderdduizenden per jaar om de last van zwaar regenwater te verlichten. We hebben al af en toe overstromingen gezien in onze straten en trottoirs terwijl water van betonnen gebieden naar het rioleringssysteem van de stad wordt geduwd.
Om deze redenen zou het duidelijk moeten zijn waarom we groenere, biodiverse tuinen zouden moeten onderhouden. Maar toch krijgen we vaak te horen dat we ons niet moeten bemoeien met het persoonlijk beheer van particuliere tuinen?
Zoals de Wageningse ecoloog Patrick Jansen schrijft, creëren stenen tuinen om verschillende redenen collectieve en soms kolossale problemen voor gemeenten:
1. Hitte-eilanden: ze dragen bij aan de hitte-eilanden die een toenemend probleem vormen naarmate de temperatuur stijgt als gevolg van de klimaatcrisis.
2. Wateroverlast: De wateroverlast veroorzaakt door verstening van stedelijke gebieden en dorpskernen is een groot probleem. Kijk maar naar steden in de VS waar hele woonwijken onder water kwamen te staan waar weinig bomen of tuinen waren.
3. Broeikasgassen: De grondstoffen en broeikasgassen die nodig zijn om zand, tegels en beton voor dergelijke tuinen te produceren, zijn enorm, om nog maar te zwijgen van het gas dat wordt gebruikt om ze naar onze tuinen te transporteren.
4. Verlies van biodiversiteit: Ten slotte, en vooral, onze tuinen zijn de thuisbasis van of kunnen de thuisbasis zijn van vogels, egels, vleermuizen en insecten. De bodem zou verrijkt moeten worden door wormen in een tijd van verarming en uitsterving van soorten. Het feit dat de populatie van stadsvogels is gehalveerd sinds de jaren negentig zou voor ons een schokkend gegeven moeten zijn die gemeenten zou moeten motiveren om snel en adequaat te handelen.
Een boomrijke tuin in Haren 2022
Een manier om deze snel verslechterende situatie te verbeteren, is om bewoners voor te lichten over de waarde van hun tuinen met factsheets en flyers die worden verstrekt wanneer ze een nieuw huis betrekken.
Ten tweede is het creëren van belastingvoordelen voor bewoners met biodiverse tuinen door een aanzienlijke belasting te heffen voor degenen die tuinen vervangen door stenen en tegels.
Ook mag er geen vergunning meer worden verleend voor het verwijderen van gezonde bomen om plaats te maken voor tegels, zeker niet wanneer bomen nog vele jaren productief leven voor de boeg hebben.
Als onze bestuurders serieuze stappen zouden nemen om dit probleem aan te pakken, zouden bewoners eerder geneigd zijn om zichzelf als onderdeel van de oplossing voor de dreigende crises te zien in plaats van als eigenaar van onroerend goed die geen verantwoordelijkheid heeft voor onze lokale milieuproblemen. En misschien vinden ze het zelfs leuk om rentmeester te worden van hun lokale ecologische omgeving, genietend van de wonderen van een actieve tuin vol bloemen, vogels en insecten. Tot de tijd dat we de steun van onze bestuurders niet hebben, kan het een verloren strijd lijken om de bewoners te overtuigen om niet alleen om de brandende regenwouden in Brazilië te geven, maar ook om de dakloze vogels, vlinders en vleermuizen in onze eigen omgeving. En daarbij het besef dat onze omgeving niet alleen een thuis is voor mensen, maar ook leefgebied is van hen die afhankelijk zijn van onze bomen, struiken en bladeren.
Hier zijn wat stenen tuinen die de laatste jaren zijn aangelegd in Haren :
Lego bomen
Maar het kan anders (voorbeelden uit de VS, Australië, en Oostenrijk):
“In 38 gemeenten is zelfs gemiddeld meer dan de helft van de voor- of achtertuinen betegeld of bebouwd. Het riool wordt daardoor overbelast en dieren en planten zien hun leefgebied slinken.”
Aan de vooravond van de gemeenteraadsverkiezingen plaatste Het Dagblad van het Noorden vandaag ons opiniestuk over het algemeen beleid en het massaal verwijderen van stadsbomen en bosgebied in de afgelopen drie jaar in de gemeente Groningen. In dit stuk laat Kristin McGee, voorzitter van de Boomwachters, aan de hand van cijfers zien hoeveel bomen vergund waren om verwijderd te worden, gepubliceerd in het officiële overheidsregister officielebekendmakingen. Deze vergunningen met aantallen bomen zijn wekelijks door McGee geteld en bijgehouden in een Excelblad met vergunningnummers zodat iedereen deze kan verifiëren:
Hier zijn ook de boombedekkingspercentages die Cobra Groen berekende voor hun openbare webinar in 2020.
We weten niet hoeveel bomen de gemeente heeft geplant, omdat ze deze niet publiceren voor verificatie, wat een van de punten van kritiek is. Het aantal verwijderde en geplante bomen is echter slechts het absolute minimum en het is ook niet de belangrijkste statistiek. In plaats daarvan is het totale verlies of winst van boomkroonbedekking van stedelijke bomen het belangrijkste getal dat we moeten gebruiken om toekomstig beleid te creëren.
Politieke partijen ontvangen vragenlijst over het belang van bomen. Lees hieronder hun reacties:
Kristin McGee
22 februari 2022
Boom gekapt in 2021 in Groningen
De lokale verkiezingen staan voor de deur en wij vinden het belangrijk om te onderzoeken welke partijen zich hebben beziggehouden met de bescherming van bomen en lokale natuurgebieden, die essentieel zijn voor de biodiversiteit, onze gezondheid en voor de komende uitdagingen van de klimaatcrisis. Om te beginnen, hebben we ruim een jaar geprobeerd een tweede afspraak te krijgen met de wethouder Groen en klimaatadaptatie van GroenLinks en hebben haar drie weken geleden nogmaals uitgenodigd voor een gesprek. Helaas hebben wij tot nu toe geen reactie van haar ontvangen.
1. Biomassa als ‘groene energie’: Ondersteunt u het idee om bomen en boomafval (door kappen en snoeien) te gebruiken als een voorname bron van energie in Nederland (meer dan 30%). Vindt u dat dit gesubsidieerd moet worden? Heeft u concrete acties ondernomen in dit gebied?
2. Meer wettelijke bescherming van bomen: Ondersteunt u het idee van een betere bescherming van bestaande bomen binnen de gemeente, zodat er jaarlijks minder bomen worden gekapt? Kunt u hiervan een voorbeeld of voorbeelden geven?
3. Criteria voor Belanghebbende: In geval van bezwaren tegen kapvergunningen: Ondersteunt u het idee van een herziene definitie van “belanghebbende” in de APVG zodat meer mensen die in de buurt van de boom wonen vallen onder de term belanghebbende, met als gevolg dat de ecologische en milieu waarden van bomen, zoals hun vermogen om broeikasgassen te isoleren, uitlaatgassen te filteren, overvloedig regenwater vasthouden en de hitte van hitte-eilanden opvangen en daarom een betere leefomgeving voor inwoners waarborgen?
4. Percentages van stedelijkeboomkroonbedekking: Bent u bereid om toe te werken naar een toename van de totale boomkroon bedekking in de gemeente van tenminste 25%? Dit percentage is nl. een internationaal aanbevolen standaard om aan te houden ondanks verstedelijking en toenemende bevolkingsgroei. Zo niet, welk percentage wilt u dan aanhouden?
5. Criteria voor het verlenen van vergunningen: Zou u bereid zijn de criteria die worden gehanteerd om kapvergunningen af te geven te herzien en zou u er actief aan willen meewerken dat het verwijderen van bestaande bomen veel moeilijker wordt, behalve in geval van bewezen gevaarlijke situaties?
6. Wetenschappelijk gefundeerd bosbeleid invoeren: Zou u willen meewerken aan een wetenschappelijk en modern stedelijk bosbeleid, gefinancierd door de gemeente en uitgevoerd door stedelijke bos- en boomexperts, met een jaarlijkse verplichte inventarisatie van verwijderde en geplante bomen en een verslag van de netto ecologische en milieuwaarden van het stadsbos, zoals internationaal reeds gebeurt bij moderne stedelijke bosafdelingen? Een voorbeeld van zo’n rapport en zulk beleid is toegevoegd aan deze enquête.
7. Het inpassen van bestaande bomen binnen nieuwe ontwikkelingsplannen: Wilt u meewerken aan het implementeren van een nieuw compensatiebeleid, dat financiële middelen en personeel beschikbaar stelt voor gedegen toezicht en controle en uitgaat van moderne criteria die de waarde van bomen in termen van ecologie, milieu, psychologie en historie erkennen, zodat bomen al in de eerste stadia van nieuwe ontwikkelingsplannen kunnen worden ingepast (e.g. natuurinclusief bouwen)?
8. Percentages boomkroonbedding: Is u bekend wat het percentage aan boomkroonbedding in Groningen is? Zo ja, wat is het percentage binnen de stadsgrenzen?
9. Gemeentelijke bomen: Is u bekend hoeveel bomen er worden onderhouden door de gemeente? Zo ja, hoeveel bomen zijn dit er?
10. Monumentale en potentiële monumentale bomen. Omdat de lijst van monumentale bomen onvoldoende actueel is en omdat veel particuliere bomen zijn meegenomen in deze lijst, vragen wij u of u bereid bent om een digitale toetsing in te voeren zodat elke potentieel monumentale boom gemarkeerd en beschermd wordt tegen kapactiviteiten?
11. Bescherming van boomrijke en ecologisch rijke gebieden zoals het Suikerunieterrein. Bent u bereid om mee te werken aan het beschermen van een aantal belangrijke ecologische gebieden voor de toekomst zoals de Hortus, Selwerderhof, het Stadspark en het Suikerunieterrein?
Dit waren wat vragen. We zullen jullie op de hoogte houden met de antwoorden dat we krijgen.
Verwijderen van bomen voor illegale redenen
Een deel van onze zorgen hebben betrekking op het aantal bomen dat is toegestaan voor grootschalige woningbouw- en infrastructuurprojecten en op het waarschijnlijke gebruik van verwijderde bomen voor biomassa, een vervuilende en niet-duurzame energiebron. We zien ook vaker dat privé bomen verwijderd worden voor zonnepanelen met het geloof dat de panelen meer opleveren wat tot nu toe niet bewezen is. Ten slotte, de tendens om tuinen te verstenen is ook een reden waarom bomen verwijderd worden met toestemming van de gemeente. Deze tendens willen we veranderen door een betere bescherming van zowel gemeentelijke als particuliere bomen.
Een versteende tuin in Haren (met zonnepanelen daarbij, 2021)
Officiële verwijderde bomen (groter dan 20 centimeter diameter) sinds 2018
Om een idee te krijgen hoeveel bomen er per jaar zijn toegestaan voor de kap, hebben we sinds 2018 lijsten met kapvergunningen samengesteld. Helaas bieden deze vergunningen niet veel informatie over de reden, de grootte, de leeftijd of de gezondheid van de boom. We hebben deze totalen verzameld en controleren de wekelijkse mededelingen op het officiële informatieportaal van de gemeente: https://www.officielebekendmakingen.nl/gemeenteblad. Hieruit hebben we elke toegestane verwijdering van bomen en houtopstanden gedocumenteerd.
Hier zijn onze totalen van de afgelopen drie jaar:
2019: 2145 bomen en 40.592 m2 houtopstand verwijderd
2020: 1171 bomen en 12.564 m2 houtopstandverwijderd
2021: 1380 bomen en 17.982 m2 houtopstand verwijderd
Hier een deel van de excelsheet met de aantallen gekapte bomen (officieel, d.w.z. met vergunning).Nieuwe bomen geplant in Haren 2021
Nieuwe bomen geplant 2021
Onlangs hebben we overal in Groningen bomen zien planten, een ontwikkeling die we toejuichen, maar laten we niet vergeten dat deze herbeplanting het aantal vaak verwijderde gezonde bomen in de afgelopen jaren niet kan compenseren. In 2021 gaf de gemeente toestemming voor het verwijderen van 1380 bomen en 18.000 m2 bos en dit is meer dan in 2020, het jaar van een enorme grote infrastructuur projecten zoals Aanpak Ring Zuid. Naast 1380 bomen is tit bijna 3 voetbalvelden aan bos. Laten we het totale boomkroonbedekking in de afgelopen jaren meten met de tools van CobraGroen of iTreeTools zodat we weten wat we echte verloren hebben en daarna kunnen we een beter beleid creëren voor de toekomst.
Uit een webinar met Cobra Groen weten we dat Groningen in 2020 zo’n 250.000 bomen had en zo’n 12% boombedekkingsgraad. Het is tijd om de nieuwe stedelijke boombedekkingsratio’s en het totale aantal bomen te meten om te zien of deze officieel geregistreerde vergunningen kloppen. Ten slotte is het tijd om het vergunningenbeleid drastisch te herzien met meer transparantie en betere bescherming van gezonde bomen. Deze veranderingen moeten niet alleen in het beleid plaatsvinden, maar ook in de implementatie van de broodnodige expertise op het gebied van stedelijke boomgezondheid en -zorg, die momenteel ontbreekt.
Hieronder lezen jullie onze inspraaknotitie voor de meningsvormende vergadering.
“Geachte raadsleden,
Boomwachters Groningen blijft kritisch t.a.v. de ontwikkeling van het Stadspark tot evenemententerrein. De gemeente lijkt haast te willen maken met de voorbereidingen voor het realiseren van het skatepark en de ombouw van de drafbaan tot evenemententerrein.
Geen inspraak
Voor zover wij weten is er nog geen Parkcommissie geïnstalleerd die meepraat over de plannen voor het Stadspark. Het voorbereidingsmemo en de kredietaanvraag zijn ons inziens voorbarig. Vraag: welke onafhankelijke belangengroep vertegenwoordigt de natuur en de bomen in het Stadspark? Boomwachters Groningen heeft meerdere malen haar expertise aangeboden.
Klimaatcrisis versus evenemententerrein in natuur, duurzaamheid versus 250.000 bezoekers per jaar
De gemeenteraad riep op woensdag 13 oktober jl. op initiatief van GroenLinks de klimaatnoodtoestand uit. “Het is één voor twaalf en er staan ons verschrikkelijke gebeurtenissen te wachten als we doorgaan met de uitstoot van broeikasgassen”, zei GroenLinks-raadslid Ceciel Nieuwenhout. Vraag: wat houdt het uitroepen van de klimaatnoodtoestand in voor de raad en in het bijzonder voor initiatiefnemer GroenLinks? Is het niet zo dat dezelfde raad juist bijdraagt aan een toename van deze crisis door toe te staan dat een natuurpark wordt opgeofferd voor massa-events? Welke offers wil de raad brengen c.q. welke beslissingen wil de raad terugdraaien ten faveure van de klimaatverandering?
De gemeente hoopt, wanneer Covid 19 geen roet in het eten gooit, dit jaar tenminste 250.000 bezoekers op het evenemententerrein te ontvangen. ‘Uiteraard onder de gebruikelijke voorwaarden en vergunningen en met oog voor een goede balans tussen leefbaarheid en levendigheid.’ Vraag: kan de zinsnede ‘goede balans tussen leefbaarheid en levendigheid’ geconcretiseerd worden? Wat zijn de uitgangspunten? Meten is weten.
Stadspark heeft beschermde status
Los van het feit dat het park goed bezocht wordt, heeft het college zich ook te houden aan de doelen die zijn gesteld in het coalitieakkoord ten aanzien van duurzaamheid en vergroening voor onze stad. Het Stadspark heeft de bestemming ‘groen’ en maakt onderdeel uit van de Stedelijke Ecologische Structuur, wat een beschermde status zou moeten betekenen. Iedere grootschalige activiteit in het Stadspark tast het park aan en daarmee haar natuur met biodiversiteit. Om de biodiversiteit te versterken – een uitgangspunt voor de Herijking Visie Stadspark – moet worden voorkomen dat de toch al geringe populaties flora en fauna niet verder achteruitgaan maar bij voorkeur worden geholpen.
In diverse andere gemeentes is al volop discussie over het toenemend aantal evenementen en de gevolgen daarvan voor het stedelijk groen. Zo zorgen de vele festivals in stadsparken er voor dat de bodems in de parken verder worden aangetast, waardoor de waterhuishouding voor het groen en van de stad geschaad wordt. Vraag: houdt de gemeente Groningen rekening met aantasting van de bodem wanneer bezoekers zich buiten de drafbaan begeven?
Een eerste skate event in het Stadspark – de praktijk is weerbarstig
In oktober 2021 werd een eerste Urban Event gehouden op de parkeerplaats tegenover de drafbaan. Helaas werd de volgende dag veel afval op het naastgelegen veld gesignaleerd. Ook stonk het er naar urine ondanks de aanwezige Dixies bij het event. Vraag: hoe denkt de gemeente deze vervuiling en wildplassen tegen te gaan?
Rust en natuur is schaars in de stad
Boomwachters Groningen is zeker niet tegen kleinschalige activiteiten in het park maar vindt het onbegrijpelijk dat een groen college bestaande uit GroenLinks, PvdA, D’66 en de CU, kiest voor een enorme toename van grootschalige activiteiten en evenementen in een natuurgebied. Daar komt bij dat de meeste van deze activiteiten plaatsvinden in een seizoen wanneer de natuur op haar hoogtepunt is en het park een kraamkamer is voor veel jonge, kwetsbare dieren. Wij doen daarom een dringend beroep op de raad en het college om de door velen geuite zorgen serieus te nemen. Het zou betreurenswaardig zijn als betrokken omwonenden én ‘parkbewoners’ die geen stem hebben niet gehoord worden bij zulke ingrijpende plannen in dit mooie stukje stad.”
