Stadspark vogelvrij? Samen in actie tegen de komst van een openlucht cinema in het Stadspark

Vanavond 31 mei om 19.00 uur zullen o.a. Stadspark Natuurlijk!, het IVN en Boomwachters Groningen hun ongenoegen en zorgen uiten tijdens een meningsvormende vergadering over het initiatief van een openluchtcinema in het Stadspark. Hieronder lees je onze argumenten, weergegeven in een notitie aan het college en de raad.

Inspraaknotitie ‘Stadspark vogelvrij?’
Van Boomwachters Groningen

Inzake meningsvormende vergadering 31 mei 2023 over initiatief Openluchtbioscoop Stadspark

Geachte raad,

Wederom spreken wij onze zorg uit over de toename van activiteiten in en bij het Stadspark. De vercommercialisering van het park, die enige jaren geleden is ingezet, staat op gespannen voet met de rust en natuurfunctie in met name dit deel van de stad. De vraag rijst zo langzamerhand: wanneer is het genoeg? Wie trekt de grens? Of is het een kwestie van ‘the sky is the limit’? Initiatiefnemer Breteler wijdt sinds kort een gehele webpagina aan biodiversiteit, hét toverwoord om dit ‘groene’ college en de raad mee te krijgen in zijn plannen. Wat ons betreft de reinste vorm van green washing. Als de heer Breteler echt zo begaan is met de biodiversiteit dan zou hij een dergelijke cinema nooit in het Stadspark moeten willen opzetten.

Natuur onder druk
Uit de informatie over de cinema blijkt dat de voorstellingen deels tijdens het broedseizoen plaatsvinden en dat er oeverbegroeiing zal worden verwijderd. 
Wij wijzen er hierbij op dat alle vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen zijn beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van alle inheemse vogels en andere beschermde dier- en plantensoorten is in Nederland geregeld in de Wet natuurbescherming.

De aanwezigheid van diverse voedsel- en schuilbomen op en rond de locatie, vormen daarnaast een belangrijk habitat voor vogelsoorten, zoals de pimpelmees, boomkruiper en tjiftjaf. Ook een beschermde soort als de rode eekhoorn, zoekt en begraaft zijn voedsel normaliter vlak in de buurt van de voedselbomen en is in het Stadspark aanwezig. Dergelijke natuurlijke processen zullen worden verstoord doordat er plots intensiever gebruik zal worden gemaakt van het beoogde gedeelte. De vraag is of de dieren elders in het Stadspark nu of straks nog wél terecht kunnen, nu de mens steeds intensiever het park inneemt.

Drie jaar geleden publiceerden Amerikaanse onderzoekers in het tijdschrift Nature hun studie naar het effect van menselijk lawaai op 142 vogelsoorten. Gemiddeld genomen daalt hun broedsucces naarmate er meer lawaai is. Vorig jaar publiceerden Nederlandse biologen een onderzoek waaruit bleek dat wilde ganzen na de jaarwisseling dagenlang van slag bleven. (Bron: Trouw, mei 2023, artikel van bioloog Koos Dijksterhuis, over het effect van festivals en lawaai op vogels).

De toekomst
Initiatiefnemer richt zich op een jong (studerend) publiek.
Momenteel is er, zowel landelijk als regionaal, een discussie gaande over het aan banden leggen van de instroom van buitenlandse studenten. Dit houdt in dat op termijn het aantal studenten in Groningen zal teruglopen. Het is dan ook de vraag of initiatiefnemer haar aantal bezoekers haalt om de cinema rendabel te maken. Wij vinden het daarom belangrijk dat de Raad dit goed onderzoekt voordat er onherstelbare aanpassingen of ingrepen aan het park worden gedaan voor zo’n permanente vestiging.

Stadspark heeft beschermde status
Los van het feit dat het park goed bezocht wordt, heeft het college zich ook te houden aan de doelen die zijn gesteld in het coalitieakkoord ten aanzien van duurzaamheid en vergroening voor onze stad. Uit de laatste monitoring over het Stadspark van het ecologisch bureau (Waardenburg) die dit voor de gemeente doet is al gebleken dat de gemeente nauwelijks aanbevelingen van dit bureau overneemt.

Het Stadspark heeft de bestemming ‘groen’ en maakt onderdeel uit van de Stedelijke Ecologische Structuur, wat beheer volgens een beschermde status zou moeten inhouden. Iedere grootschalige activiteit in het Stadspark tast het park qua natuur aan en daarmee haar biodiversiteit. Om deze te versterken – een uitgangspunt van de Herijking Visie Stadspark – moet gaan voorkomen dat de toch al geringe populaties flora en fauna niet verder achteruitgaan maar bij voorkeur worden geholpen.

Enkele vragen
Het komt op ons over alsof de komst van de cinema in het park een voldongen feit is. Echter er moeten nog diverse procedures worden doorlopen, de uitkomst van de quickscan staat ter discussie en daarnaast heeft de kiezer in zijn stem vorig jaar een nog duidelijker ‘groen’ geluid laten horen, óók waar het de meer natuurlijke invulling van onze gemeente betreft.  E.e.a. roept bij ons een aantal vragen op:
1. Heeft de gemeente onderzoek gedaan naar alternatieve locaties? Wij noemen hier het Forum en het stadion van FC Groningen, gezien de tegenvallende prestaties en dito inkomsten van de club?
2. Waarom is de gemeente zo happig op dit initiatief? Enige jaren geleden is het prachtige Forum met veel gemeenschapsgeld gebouwd, een plek met dakterras waar een dergelijk initiatief ook past, in een stedelijke omgeving waar alle voorzieningen al aanwezig zijn.
Waarom waarborgt de gemeente de exploitatie van het Forum in dit geval niet actiever?
3. Heeft de gemeente een duidelijk beeld van wat de gevolgen van deze cinema zijn voor de natuur in het Stadspark? We denken hierbij aan geluidsoverlast en lichtvervuiling.
4. Hoe wil de gemeente de stroom bezoekers opvangen in het park? Waar kunnen bijv. auto’s, scooters en honderden fietsen parkeren?
5. Wat is het verdienmodel, gaat het de gemeente ook geld kosten?
6. Waar mensen komen volgt afval. Hoe denkt de gemeente vervuiling en vernieling tegen te gaan in het park? Wie zorgt ervoor dat bezoekers niet blijven ‘hangen’ in het park na afloop van een film.
7. Ziet en voelt het college het duidelijke signaal ook, dat het vorige college door middel van de laatste verkiezingen correctief is teruggefloten vanwege genomen beslissingen bijvoorbeeld t.a.v. het Stadspark?
In dit licht kan het niet zo zijn dat eventueel gemaakte afspraken over – in het bijzonder de komst van een bioscoop – relevant zijn voor de besluiten van het huidige college. Wij vragen ons af in hoeverre het huidige college nu écht pal staat voor de natuurlijke leefomgeving, in het bijzonder ons waardevolle Stadspark?
8. Waarom moet deze cinema er komen? Op de website van Stadspark Cinema staat te lezen dat “De openluchtbioscoop ervoor zorgt dat er hartje zomer, voordat Noorderzon begint, op cultureel vlak toch wat te beleven is in de stad”. Wij vinden dit een non-argument want juist in de aanloop naar Noorderzon, vinden er steeds meer en grootschaliger evenementen plaats, precies in een gebied waar de bioscoop zou moeten komen.
9. Ten slotte, wat vindt u als raadslid als een dergelijk initiatief in uw achtertuin gepland staat? Wees eerlijk in uw antwoord.

Rust en natuur is schaars in de stad
Boomwachters Groningen is niet tegen een openluchtbioscoop. Wij zien dat er goede ontwikkelingen zijn in de gemeente en het college slaat niet altijd de plank mis, maar in dit geval vinden wij het onbegrijpelijk wanneer het college doorgaat met de vercommercialisering van een natuurgebied door dit initiatief te honoreren. Daar komt bij dat de meeste van deze activiteiten plaatsvinden in een seizoen wanneer de natuur op haar hoogtepunt is en het park een kraamkamer is voor veel jonge, kwetsbare dieren.
Wij doen daarom een dringend beroep op de raad en het college om de door velen geuite zorgen serieus te nemen. Het zou betreurenswaardig zijn als betrokken omwonenden én de eigenlijke ‘parkbewoners’ die géén stem hebben niet gehoord worden bij zulke ingrijpende plannen in dit mooie stukje stad.