Boomwachters Groningen

Kom mee demonstreren tegen het gebruik van biomassa en sluit de grootste klant, de Eemshavencentrale in de provincie Groningen.

Wanneer: 19 oktober 2024 om 13:30 uur.

Neem uw borden en spandoeken mee en laat de lokale overheid weten hoe verwoestend deze energiecentrale is voor de bossen van de wereld en de gezondheid van deze regio.

Enkele weken geleden leidde het bestuur van de boomwachters een rondgang met lokale gemeentelijke boomwerkers langs aandachtspunten op het gebied van de boomverzorging in Groningen. Tijdens deze fietstocht hebben we bomen gewezen die ernstige structurele schade hebben opgelopen als gevolg van agressieve en overmatige snoeitechnieken zoals het zware opkronen, het toppen en het ‘lions tail’ bomen (hol snoeien). Sommige van deze bomen die drie tot vijf jaar geleden overmatig werden gesnoeid en die toen gezond en structureel gezond waren, zijn nu snel achteruitgegaan. Veel van deze zelfde bomen staan ​​momenteel op de kaplijst voor 2024.
 

Tijdens de rondleiding gaven boomwerkers toe dat de inspanningen uit het verleden niet ideaal waren en dat er een nieuwe strategie en visie op komst was. We waren zelfs gerustgesteld dat er een overgangsperiode was aangebroken om betere en duurzamere boomverzorging te implementeren. Toch hebben we de afgelopen dagen nieuwe vergunningen gezien die door de gemeente zijn gepubliceerd met dezelfde geheimzinnige en zeer schadelijke technieken, waaronder nieuwe bomentopping en het kandelaberen (een andere, meer uitgebreide vorm van topping) en het verwijderen van bomen die nog relatief gezond zijn (zoals op de Helperzoom). Deze technieken worden overal in diskrediet gebracht door internationale snoeihandleidingen en -experts, zoals we hebben betoogd met overvloedige voorbeelden, van peer-reviewed artikelen en schoolboeken tot webinars en zelfs betaalde evaluaties van boomdeskundigen met PhD’s.

Tegenwoordig werd een monumentale eik in een erfgoed- en beschermd houtwallengebied in Haren behandeld met dezelfde vandalistische technieken als veel grote bomen overal aan de Groningse straatbomen. Deze eik heeft nu een te hoge kronen, waarbij individuele ‘lions tailed’ takken zijn verwijderd en grote structurele takken zijn verwijderd. In basisboeken in elke taal wordt gewaarschuwd voor het snoeien van volwassen bomen die verder gaan dan dode en stervende takken, en vooral voor het verwijderen van takken groter dan 15 centimeter. Vandaag zijn bij deze erfgoedboom volledig gezonde takken van meer dan 30 centimeter verwijderd, wat resulteerde in een gevaarlijke, topzware boom waarvan de takken nu gevoelig zijn voor breuk bij harde wind. Het verwijderen van een groot deel van de binnenste en middelste kroon vermindert ook het vermogen van de boom om massa te dempen tijdens wind.

Een paar weken geleden was er overal in Drenthe de impact gezien van veel te hoge gesnoeied kronen en topzware takken, met grote lions tailed en topzware takken die naar beneden vielen en smalle en grote straten blokkeerden.

In Haren werd deze boom op deze manier gesnoeid naar aanleiding van een bewoner die meer zon zocht voor zijn nieuw geïnstalleerde zonnepanelen en de gemeente heeft ermee ingestemd, ook al druist dit in tegen het schriftelijke beleid.

Terwijl onze volwassen bomen zo onzorgvuldig worden behandeld als reactie op bewoners die meer zon willen voor zonnepanelen, doen nieuw geplante bomen het niet beter. Als u de balans opmaakt van jonge, pas geplante bomen, zult u gesnoeide bomen tegenkomen met kronen die tot aan de bovenste 40% van de stam zijn gestegen, terwijl de verhouding levende kroon niet hoger wordt aanbevolen dan 60%. Onze grote, volwassen bomen die er nu nog staan, bestaan alleen maar omdat ze tientallen jaren lang mochten rijpen met voldoende gezonde kronen.

Een compleet gebrek aan expertise op het gebied van volwassen bomen komt ook duidelijk naar voren in onze parken, waaronder het Noorderplantsoen, waar veel erfgoedbomen zijn getopt, zware ongekroond en gekandelaberd en nu lijden aan rot, stamscheuren, stamverbranding en ziekten. Dit alles wijst er niet op dat er daadwerkelijk een transitie plaatsvindt; het zijn slechts overal tekenen van een stedelijk bos dat slecht wordt beheerd en in verval is. Met een dekking van slechts 12.8% van het bladerdak, en met onze belangrijkste grote bomen die zo roekeloos zijn gesnoeid, moeten we allemaal onze angst delen dat zelfs dit kleine percentage niet langer zal worden gehandhaafd. Een gezond stadsbos vereist gezonde volwassen bomen. Dit zijn de bomen die de meeste voordelen bieden voor het klimaat, voor de ecologie en de stedelijke boswezens, en voor onze gezondheid.

Hier ziet u een voorbeeld van zowel volwassen als nieuw aangeplante bomen in Groningen en Haren de afgelopen jaren. Met deze representatieve steekproef zullen we druk blijven uitoefenen op de wethouder groen en de lokale stadsambtenaren om hun cruciale verantwoordelijkheid en rol voor het veiligstellen van de gezondheid van het stadsbos van deze stad serieus te nemen. Tot nu toe lijkt het erop dat er niets is veranderd.

Een hele straat met doodgesnoeied bomen in the oosterparkwijk

Marinel Pleij

Vrijdag 1 december 2023 hebben wij ons tweede gesprek gevoerd met Mirjam Wijnja, de wethouder die o.a. over onze stadsbomen gaat. Naast dat het een gesprek op bestuurlijk niveau was, wilden wij ook graag een aantal inhoudelijke zaken bespreken.

Hieronder staan onze gesprekspunten:

1. Hadera- en Raadhuisplein Haren – plannen reconstructie en kap 40 bomen
2. Zorgen om compensatie van oude bomen door zwaar gesnoeide jonge, nieuwe bomen
3. Aanplant jonge bomen; waarom kiest de gemeente vaak voor piramidevormige bomen? Deze bomen dragen niet bij aan de biodiversiteit, vogels kunnen hierin geen nesten te bouwen
4. Illegaal toe eigenen van groenstroken (Haren, De Wijert)
5. Aantal bomen in beheer van de gemeente Groningen en bomen in privébezit. Wij missen lijst met monumentale bomen
6. Snoeitechnieken van de gemeente – boomspecialisten uitnodigen voor workshop
7. Zonnepanelen bedreiging voor bomen
8. Stand van zaken inzet iTree tools

Hadera- en Raadhuisplein Haren
We hebben een aantal antwoorden gekregen tijdens dit gesprek die we graag met jullie delen. De plannen voor de reconstructie van het Haderaplein zijn al in 2017 genomen door de toen nog gemeente Haren. Destijds zijn er ook toezeggingen gedaan aan de ondernemers. GroenLinks en de PvdD betreuren het enorm dat er zoveel volwassen bomen gekapt zullen worden voor dit project. Wij hopen in gesprek te gaan met de projectleider en nog een lans te breken voor de bomen. Hopelijk kunnen de plannen nog iets bijgesteld worden, maar triest is het wel.

Snoeibeleid
N.a.v. de uitnodiging door de gemeente Groningen om deel te nemen aan een workshop over snoeien afgelopen maandag, hebben wij een tegenuitnodiging gedaan. De gemeente en Boomwachters verschillen nl. nog steeds van mening over de door de gemeente en haar aannemers (o.a. Vos Roden) uitgevoerde snoeimethoden. We zullen binnenkort met elkaar om tafel gaan om de wederzijdse standpunten uit te wisselen. Wij maken ons zorgen dat wanneer de Groningse snoeimethoden niet stoppen, onze bomen verzwakt en vatbaar voor ziektes worden waardoor ze makkelijker omvallen. We houden jullie op de hoogte van de ontwikkelingen.

Bomenbeleid
We hebben ook de compensatie van bomen kort besproken, maar willen graag aan de hand van ‘Groene Normen’ advies geven of een workshop organiseren gegeven door Dr. Kim Coder en Dr. Cecile Konijnendijk. Deze laatste is bekend van de 3-30-300 plan: 3 bomen zichtbaar vanuit elk huis, 30% bladerdek in elke buurt en op 300 meter afstand van ieder huis een park of groene ruimte. 

Transparantie en iTree Tools
Transparantie omtrent kapvergunningen en de invoering van iTree tools, ja deze tool gaat écht ingezet worden in Groningen (!), duurt ons te lang. De directeur Stadsbeheer, Hans Tuithof, gaf aan dat dit bij de IT-afdeling ligt en op dit moment nog niet werkt. Het schijnt wel zo te zijn dat als er gemeentelijke bomen gekapt worden, er om de boom een lint zit met een QR-code waarop meer informatie over de kap te vinden is.

Boomkroonbedekking
Er is dit jaar onderzoek gedaan naar de boomkroonbedekking van onze gemeente door UTC (Urban Tree Cover percentage) van AHN. De cijfers waren nog niet voor handen, wij zijn hier wel erg benieuwd naar. Het is de bedoeling zo’n onderzoek regelmatig te doen en zal dan ook door de gemeente op de begroting gezet worden. Boomwachters Groningen heeft in 2022 hier nog onderzoek naar laten doen. Hieruit kwam naar voren dat Groningen slechts een boomkroonbedekking van 14% heeft, dit is lager dan Utrecht of Amsterdam. Er is dus werk aan de winkel voor de gemeente Groningen!

Aanplant bomen Grote Markt. Foto: gemeente Groningen

Beste bomenliefhebber, dear Tree lover,

*** Uitnodiging 23 en 26 augustus Soundscape Symposium & Stadsbos Groningen***

Wij nodigen je graag uit voor een Engelstalig symposium op woensdag 23 augustus van 10.15-14.30 uur (inclusief gratis lunch) in de ‘House of Connections’ van de Rijksuniversiteit Groningen (voormalige V&D) over stedelijke geluidslandschappen in relatie tot stadsbossen met twee sprekers die expert zijn op het gebied van stadsbossen, geluidslandschappen en vogelbescherming. Op zaterdag 26 augustus is er ook een lezing over dit project met een begeleide geluidswandeling op Noorderzon.

Meld je voor dit gratis evenement op 23 augustus aan bij Kristin McGee via k.a.mcgee@rug.nl. Meer info vind je hier.

*** Invitation 23 and 26 August Soundscape Symposium & Urban Forest of Groningen***
You are invited to an English language symposium on Wednesday August 23rd from 10.15-14.30h (including free lunch) in the ‘House of Connections’ from the University of Groningen (formal V&D) on urban soundscapes in relation to urban forests with two keynote speakers who are experts in the field of urban forests, soundscapes and bird conservation. There is also a performance and lecture on the project at Noorderzon on Saturday August 26th with a guided soundwalk. 

Please register with Kristin McGee for this free event on August 23rd at k.a.mcgee@rug.nl. More info can be found here.

Wij streven al jaren naar een evenwichtiger beleid t.a.v. het Stadspark. Dit betreft ook de vele concerten die plaatsvinden in het park. Zo blijken de geluidsnormen tijdens concerten in de gemeente Groningen veel hoger te zijn dan elders in het land. Het zal niemand ontgaan zijn dat het concert van Rammstein op de Drafbaan a.s. donderdag 6 en vrijdag 7 juli veel beroering geeft. Tot grote ontsteltenis heeft de gemeente Groningen vlak voor deze datum goedkeuring gegeven om nog hogere geluidsnormen toe te staan dan volgens het bestemmingsplan mag.

Meer informatie over alles rondom het concert op 6 en 7 juli staat beschreven in de nieuwsbrief van Stadspark Natuurlijk.

Wat kun jij doen?

Omdat de geluidsnormen in Groningen veel hoger zijn dan elders in het land adviseren wij inwoners om, wanneer zij overlast ervaren dit te melden via dit formulier.

Overlast rondom de concerten kan inhouden: het aantreffen van (zwerf)afval, overlast concertgangers, geluidsoverlast. Vul het formulier volledig in en noem de naam van het evenement waarbij de overlast plaatsvindt. In dit geval zal het de concerten van Rammstein zijn. Je toelichting bij de klacht is belangrijk omdat dit duidelijk kan maken waarom bijv. geluidsoverlast als zo onplezierig wordt ervaren. Klachten m.b.t. geluidsoverlast moeten door de gemeente bewaard worden. Deze kunnen later opgevraagd worden als bewijs, voor onderzoek of ter onderbouwing van het aanpassen van de geluidsnormen. Belangrijk dus!

Vanavond 31 mei om 19.00 uur zullen o.a. Stadspark Natuurlijk!, het IVN en Boomwachters Groningen hun ongenoegen en zorgen uiten tijdens een meningsvormende vergadering over het initiatief van een openluchtcinema in het Stadspark. Hieronder lees je onze argumenten, weergegeven in een notitie aan het college en de raad.

Inspraaknotitie ‘Stadspark vogelvrij?’
Van Boomwachters Groningen

Inzake meningsvormende vergadering 31 mei 2023 over initiatief Openluchtbioscoop Stadspark

Geachte raad,

Wederom spreken wij onze zorg uit over de toename van activiteiten in en bij het Stadspark. De vercommercialisering van het park, die enige jaren geleden is ingezet, staat op gespannen voet met de rust en natuurfunctie in met name dit deel van de stad. De vraag rijst zo langzamerhand: wanneer is het genoeg? Wie trekt de grens? Of is het een kwestie van ‘the sky is the limit’? Initiatiefnemer Breteler wijdt sinds kort een gehele webpagina aan biodiversiteit, hét toverwoord om dit ‘groene’ college en de raad mee te krijgen in zijn plannen. Wat ons betreft de reinste vorm van green washing. Als de heer Breteler echt zo begaan is met de biodiversiteit dan zou hij een dergelijke cinema nooit in het Stadspark moeten willen opzetten.

Natuur onder druk
Uit de informatie over de cinema blijkt dat de voorstellingen deels tijdens het broedseizoen plaatsvinden en dat er oeverbegroeiing zal worden verwijderd. 
Wij wijzen er hierbij op dat alle vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen zijn beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van alle inheemse vogels en andere beschermde dier- en plantensoorten is in Nederland geregeld in de Wet natuurbescherming.

De aanwezigheid van diverse voedsel- en schuilbomen op en rond de locatie, vormen daarnaast een belangrijk habitat voor vogelsoorten, zoals de pimpelmees, boomkruiper en tjiftjaf. Ook een beschermde soort als de rode eekhoorn, zoekt en begraaft zijn voedsel normaliter vlak in de buurt van de voedselbomen en is in het Stadspark aanwezig. Dergelijke natuurlijke processen zullen worden verstoord doordat er plots intensiever gebruik zal worden gemaakt van het beoogde gedeelte. De vraag is of de dieren elders in het Stadspark nu of straks nog wél terecht kunnen, nu de mens steeds intensiever het park inneemt.

Drie jaar geleden publiceerden Amerikaanse onderzoekers in het tijdschrift Nature hun studie naar het effect van menselijk lawaai op 142 vogelsoorten. Gemiddeld genomen daalt hun broedsucces naarmate er meer lawaai is. Vorig jaar publiceerden Nederlandse biologen een onderzoek waaruit bleek dat wilde ganzen na de jaarwisseling dagenlang van slag bleven. (Bron: Trouw, mei 2023, artikel van bioloog Koos Dijksterhuis, over het effect van festivals en lawaai op vogels).

De toekomst
Initiatiefnemer richt zich op een jong (studerend) publiek.
Momenteel is er, zowel landelijk als regionaal, een discussie gaande over het aan banden leggen van de instroom van buitenlandse studenten. Dit houdt in dat op termijn het aantal studenten in Groningen zal teruglopen. Het is dan ook de vraag of initiatiefnemer haar aantal bezoekers haalt om de cinema rendabel te maken. Wij vinden het daarom belangrijk dat de Raad dit goed onderzoekt voordat er onherstelbare aanpassingen of ingrepen aan het park worden gedaan voor zo’n permanente vestiging.

Stadspark heeft beschermde status
Los van het feit dat het park goed bezocht wordt, heeft het college zich ook te houden aan de doelen die zijn gesteld in het coalitieakkoord ten aanzien van duurzaamheid en vergroening voor onze stad. Uit de laatste monitoring over het Stadspark van het ecologisch bureau (Waardenburg) die dit voor de gemeente doet is al gebleken dat de gemeente nauwelijks aanbevelingen van dit bureau overneemt.

Het Stadspark heeft de bestemming ‘groen’ en maakt onderdeel uit van de Stedelijke Ecologische Structuur, wat beheer volgens een beschermde status zou moeten inhouden. Iedere grootschalige activiteit in het Stadspark tast het park qua natuur aan en daarmee haar biodiversiteit. Om deze te versterken – een uitgangspunt van de Herijking Visie Stadspark – moet gaan voorkomen dat de toch al geringe populaties flora en fauna niet verder achteruitgaan maar bij voorkeur worden geholpen.

Enkele vragen
Het komt op ons over alsof de komst van de cinema in het park een voldongen feit is. Echter er moeten nog diverse procedures worden doorlopen, de uitkomst van de quickscan staat ter discussie en daarnaast heeft de kiezer in zijn stem vorig jaar een nog duidelijker ‘groen’ geluid laten horen, óók waar het de meer natuurlijke invulling van onze gemeente betreft.  E.e.a. roept bij ons een aantal vragen op:
1. Heeft de gemeente onderzoek gedaan naar alternatieve locaties? Wij noemen hier het Forum en het stadion van FC Groningen, gezien de tegenvallende prestaties en dito inkomsten van de club?
2. Waarom is de gemeente zo happig op dit initiatief? Enige jaren geleden is het prachtige Forum met veel gemeenschapsgeld gebouwd, een plek met dakterras waar een dergelijk initiatief ook past, in een stedelijke omgeving waar alle voorzieningen al aanwezig zijn.
Waarom waarborgt de gemeente de exploitatie van het Forum in dit geval niet actiever?
3. Heeft de gemeente een duidelijk beeld van wat de gevolgen van deze cinema zijn voor de natuur in het Stadspark? We denken hierbij aan geluidsoverlast en lichtvervuiling.
4. Hoe wil de gemeente de stroom bezoekers opvangen in het park? Waar kunnen bijv. auto’s, scooters en honderden fietsen parkeren?
5. Wat is het verdienmodel, gaat het de gemeente ook geld kosten?
6. Waar mensen komen volgt afval. Hoe denkt de gemeente vervuiling en vernieling tegen te gaan in het park? Wie zorgt ervoor dat bezoekers niet blijven ‘hangen’ in het park na afloop van een film.
7. Ziet en voelt het college het duidelijke signaal ook, dat het vorige college door middel van de laatste verkiezingen correctief is teruggefloten vanwege genomen beslissingen bijvoorbeeld t.a.v. het Stadspark?
In dit licht kan het niet zo zijn dat eventueel gemaakte afspraken over – in het bijzonder de komst van een bioscoop – relevant zijn voor de besluiten van het huidige college. Wij vragen ons af in hoeverre het huidige college nu écht pal staat voor de natuurlijke leefomgeving, in het bijzonder ons waardevolle Stadspark?
8. Waarom moet deze cinema er komen? Op de website van Stadspark Cinema staat te lezen dat “De openluchtbioscoop ervoor zorgt dat er hartje zomer, voordat Noorderzon begint, op cultureel vlak toch wat te beleven is in de stad”. Wij vinden dit een non-argument want juist in de aanloop naar Noorderzon, vinden er steeds meer en grootschaliger evenementen plaats, precies in een gebied waar de bioscoop zou moeten komen.
9. Ten slotte, wat vindt u als raadslid als een dergelijk initiatief in uw achtertuin gepland staat? Wees eerlijk in uw antwoord.

Rust en natuur is schaars in de stad
Boomwachters Groningen is niet tegen een openluchtbioscoop. Wij zien dat er goede ontwikkelingen zijn in de gemeente en het college slaat niet altijd de plank mis, maar in dit geval vinden wij het onbegrijpelijk wanneer het college doorgaat met de vercommercialisering van een natuurgebied door dit initiatief te honoreren. Daar komt bij dat de meeste van deze activiteiten plaatsvinden in een seizoen wanneer de natuur op haar hoogtepunt is en het park een kraamkamer is voor veel jonge, kwetsbare dieren.
Wij doen daarom een dringend beroep op de raad en het college om de door velen geuite zorgen serieus te nemen. Het zou betreurenswaardig zijn als betrokken omwonenden én de eigenlijke ‘parkbewoners’ die géén stem hebben niet gehoord worden bij zulke ingrijpende plannen in dit mooie stukje stad.

Omdat Boomwachters Groningen zich zorgen maakt over de toekomst van de Biotoop in Haren heeft zij vandaag een brief hierover gestuurd aan het College van B&W en alle fractieraadsleden.

>> Lees hier de brief waarin we onze zorgen uiten over de Biotoop in Haren