Parkrenovatie (ahum… parkvernietiging) in Hoogezand en overal in de Provincie Groningen

Kristin McGee

22 september 2019

De renovatie van veel parken in de provincie Groningen heeft de laatste jaren voor veel klachten en onrust gezorgd, omdat omwonenden hun gekoesterde parken getransformeerd zien worden tot open ruimtes met minder en minder volwassen bomen, en waar zelfs veel ondergroei en struiken grondig verwijderd worden. Een recent voorbeeld is het Stadspark in Groningen, waar een renovatie gaande is, waarbij tientallen grote bomen gekapt zijn of op de kaplijst staan. In het Hoorsemeergebied zijn ook nog eens tientallen, zo niet honderden grote bomen, sommige monumentaal, gekapt voor renovatie nabij het Hampshire Hotel. In Haren zijn in het Hendrik de Vries Plantsoen de afgelopen drie jaar ongeveer de helft van de volwassen bomen gerooid, samen met een groot deel van de ondergroei en planten. De opgegeven redenen voor dergelijke kaalkap zijn altijd hetzelfde: veiligheid, achterstallig onderhoud en de behoefte een zichtlijn te creëren. Alsof het nodig is dwars door een park heen te kunnen kijken in tijden van klimaatverandering, hitte-eilanden, verminderde biodiversiteit en vervuiling in de vorm van CO2- en stikstofuitstoot. Deze parken vervullen een vitale rol in de vastlegging van deze vervuiling en zijn een biotoop voor dieren en vogels. Kortom, ze dragen bij aan de gezondheid van het milieu, de samenleving en het individu, en zijn als recreatiegebied ook zeer geliefd.

Kap van 86 Bomen in het Oosterpark in Hoogezand

In mei van 2019 hebben de gemeentes Midden-Groningen in Hoogezand de vergunning aangekondigd voor het kappen van 86 bomen in het gekoesterde Oosterpark in Hoogezand. In plaats van de omwonenden te informeren met een brief, is de procedure tegenwoordig een buurtcomité aan te wijzen, welke als contactpunt voor de gemeente fungeert. Dit betekent het aanwezen van leden, veelal leden van de regerende politieke partij, en behartigen dus niet de belangen van de omwonenden, maar zijn meer een soort spreekbuis voor de gemeente. In het geval van dit park wisten de omwonenden niets van de plannen voor het kappen van de 86 bomen, en was het te laat een bezwaar in te dienen. Sindsdien zijn tientallen van de volwassen bomen gekapt en is veel van de ondergroei verwijderd. Zoals gebruikelijk worden dezelfde smoesjes van veiligheid, zieke bomen en achterstallig onderhoud gebruikt.

Het zijn zorgelijke tijden waarin onze lokale overheden hetgeen ons lichamelijk en geestelijk gezond houdt, vervangt met open grasvelden en een paar overgebleven bomen. Dit staat lijnrecht tegenover wat we mogen verwachten van de volksvertegenwoordiging in tijden van klimaatcrisis en achteruitgang van biodiversiteit.

Zie hieronder voor een aantal brieven geschreven door inwoners van Hoogezand, met verzoek tot het staken van de kap. Deze brieven beschrijven terecht hoe de gemeente faalt in haar taak de over tientallen jaren gevormde diversiteit en statigheid van het park te beschermen en respecteren. Wij staan solidair met de schrijvers van deze brieven en eisen dat onze volksvertegenwoordiging in plaats van kortzichtig en destructief denkt, een toekomstvisie aanneemt en onze statige bomen en parken, en daarmee het woon- en leefplezier in een druk stedelijk gebied, beschermt.

Bezwaar brief van een bewonner en plantenecoloog

Geachte burgemeester A. Hoogendoorn,

Geachte leden van de buurtcommissie,

Geachte mijnheer G. Kievitsbosch,

Hierbij wil ik reageren op grootschalige veranderingen in het kader van het Herstelplan Oosterpark.

Ik ken het park vanaf 2000 en heb er de afgelopen jaren bijna dagelijks doorgelopen. Ik heb het park altijd gewaardeerd vanwege de bijzondere aanplant. Enerzijds is de inrichting gebaseerd op een enigszins afgesloten rand, en dichte bospercelen op onder andere de hoeken waardoorheen de paden lopen die toegang geven tot de meer open binnenruimte. Daarmee zijn de volwassen bomen en struiken karakteristiek voor dit park. Anderzijds wil ik opmerken dat er veel bijzondere bomen, struiken en kruidachtigen planten in het park aanwezig zijn (of waren). Ik wil enkele voorbeelden noemen: de Ginkgo biloba, waarvan zowel mannelijke als vrouwelijke bomen aangeplant zijn waardoor ook vruchtzetting kan plaatsvinden (ik ken die bijzondere combinatie ook van de Hortus in Leiden), de Moerascipressen (Taxodium distichum) die een indrukwekkend formaat hebben en bijzondere luchtwortels ontwikkeld hebben, de Diervilla sesilifoliadie een bijzondere vertegenwoordiger is van een familie die wereldwijd maar 2-3 soorten kent, en de Amberboom (Liquidamber styraciflua) die bijzonder is vanwege het economisch gebruik. Naast leeftijd is ook de groeivorm van groot belang. De aanplant van deze bomen is mijns inziens uniek, met veel oog voor vorm en variatie. Hoogezand zou heel trots moeten zijn op een dergelijk park met een bijzondere combinatie van volwassen bomen.

We moeten ons verder realiseren dat planten verdwijnen en andere planten hun intrede doen. In een bos kan ik me voorstellen dat selectieve kap plaatsvindt van exoten. In een park zijn andere maatstaven van toepassing en is er juist plaats voor exoten. Bovendien is het de vraag wat als maatstaf gebruikt wordt. In het park komen bomen voor die in verschillende periodes in ons land zijn gearriveerd en ingeburgerd. Dat is geen enkel probleem. Hoe verder terug in de tijd, hoe minder soorten we dan zouden moeten accepteren (en zou Den en Berk overblijven).

Ik ben geen deskundige op het gebied van plantenziektes (ik ben als plantenecoloog opgeleid), maar betwijfel of er sprake is van grootschalige ziektes. We moeten bovendien bedenken dat bomen voor een groot deel uit dood hout bestaan (we noemen dat kernhout) en dat het geen probleem is als dit deel van de boom (deels) wegrot. Weliswaar wordt daarmee de opslag wat gereduceerd, maar de stevigheid en vitaliteit van deze bomen is prima (een holle pijp is steviger dan een massieve). De natuur is gebaat bij samenleven van planten en dieren. Dood hout is daarbij van grote waarde. Ik kan me voorstellen dat men in een park daar gereserveerd over denkt, maar een enkele liggende dode boom of enkele dode takken vervullen een belangrijke rol bij voeding en voortplanting van dieren. Zo heb ik regelmatig de Grote bonte specht in het park gezien en gehoord. Maar deze vogel heeft wel hout nodig dat dood is.

Het argument dat bomen niet bij het (oorspronkelijke) plan horen, dan wel niet inheems zijn, is discutabel. Uiteraard kun je planten verwijderen omdat ze in een latere fase van de ontwikkeling van het park zijn toegevoegd, maar we moeten heel zuinig zijn op volwassen bomen. Het is inmiddels duidelijk dat het klimaat aan het veranderen is en dat we ons oprecht grote zorgen moeten maken over onze toekomst. Bij de pogingen om de concentratie COniet verder te laten stijgen wordt veel waarde gehecht aan het behoud van bomen en bossen. Helaas ontbreekt vaak de kennis over de natuur en is de betrokkenheid beperkt waardoor waardevolle natuur dagelijks verloren gaat. We zijn het aan onze kinderen verplicht zorg te dragen voor onze toekomst. Het koesteren van een mooi en bijzonder park is in dat kader een waardevolle bijdrage waar we zelf verantwoordelijkheid voor kunnen nemen.

Namens mezelf en bezorgde buurtgenoten zou ik willen vragen om alle bomen en struiken die nog niet gekapt zijn, te behouden.

Ik ben graag bereid een mondelinge toelichting te geven wanneer daar behoefte aan is.

Met vriendelijke groet,

Tweede bezwaar brief door Hoogezand wijk bewoner Anit Pluimert

Geacht buurtcomité,

Met veel genoegen loop ik al 45 jaar rond in het monumentale Oosterpark.  Door bezuinigingen van de laatste jaren is het park zichtbaar slecht onderhouden. In het verleden werd onderhoudt door de gemeentelijke plantsoenendienst gedaan, mensen die trots waren op hun werk. Er bloeiden altijd rijkelijk bloemen in het bijzonder de prachtige Rododendrons. Ongeveer 2 jaar geleden werd tot mijn schrik een groot deel rigoureus met de grond gelijk gemaakt of weggehaald. Ze stonden hier al vanaf het begin en waren absoluut niet ziek. Bij navraag aan buurtbewoners hoorde ik over de buurtcommissie.  Bewoners wilden meer doorkijk, want wel zo veilig en je kan dan tenminste de overkant zien. Dat daar monumentale bomen en struiken voor moeten sneuvelen en ik ben zeker niet de enige omwonende, vind ik hartverscheurend.  Indertijd kon ik er verder geen informatie over vinden en was mij uw website niet bekend.

Bij terugkomst van vakantie deze zomer zag ik tot mijn grote schrik dat zo’n beetje het hele park kaal gemaakt wordt. Op de site, die ik doorkreeg na de gemeente gebeld te hebben, zie ik het “herstelplan” van de gemeente in samenwerking met de buurtcommissie Oosterpark. Als randbewoner was ik hier graag eerder van op de hoogte gebracht.

De 4 grote moerascipressen (omvang 3 tot 3.40 meter) staan er al vanaf 1932. Deze zijn zeer beeldbepalend en kunnen zeer oud (1000 tot 2000 jaar) worden. Volgens het plan moeten hiervan 3 stuks worden gekapt maar volgens mij zien ze er gezond uit.

Denkend aan “verbeter de wereld begin bij jezelf”, bijensterfte, verontrustende achteruitgang insecten- en vogelstand, bomenkap (actueel kappen en brandende amazonegebied), maak ik me oprecht heel bezorgd. Met onze vinger beschuldigend wijzend naar Brazilië geven wij blijk van onze hypocrisie. 

Bomen zijn de filters van ons vervuilende systeem, ze houden fijnstof vast afkomstig van allerhande uitstootgassen. De opname van fijnstof en gasvormige luchtveromtreiniging is in sterke mate afhankelijk van het totaal aanwezige bladoppervlak. Bomen met naalden (o.a.cipressen, coniferen) zijn bij uitstek geschikt voor het wegvangen van fijnstof. Bomen filteren koolstofdioxide uit de lucht, zetten deze vast in het hout en geven zuurstof vrij.

De bladeren houden bij regen een deel van het water vast en verdampen dit na de regenbui waardoor er minder snel wateroverlast optreedt. Het wortelgestel houdt de bovenste grondlaag bijeen en zorgt voor een grote wateropname zodat er geen irrigatie optreedt. 

Bomen houden met hun bladerdek het directe zonlicht tegen zodat overtollige verdamping en uitdroging van de bodem voorkomen worden. Bomen creëren een rustgevende sfeer en hebben een grote esthetische waarde. Bomen zorgen voor een enorme biodiversiteit en geven beschutting en voedsel aan heel wat dieren. Vogels bouwen er hun nest, insecten leven van de bladeren of het hout. De specht, een beschermde vogel , huist in de te kappen bomen .

Gezien de bovengeschetste functies van bomen zou zelfs het vervangen ervan door jonge (kleine) exemplaren voor elke gekapte boom alle functies niet kunnen compenseren. In dit geval worden er 60 gekapt en 18 vervangen.

Vorig najaar zijn in de Zuiderlaan vele grote gezonde esdoorns (waaronder zeldzame rode platanen) gekapt.  Dit volgens de Gemeente in verband met de “veiligheid”(?).  Een groot deel van de hierin gehuisde vogels is hoogst waarschijnlijk naar bomen in  het Oosterpark gemigreerd. Uit de informatie op u website maak ik op dat ook gevreesd moet worden voor het behoud van de bomen aan het oostelijk deel van de Zuiderlaan, er is namelijk achterstand onderhoud geconstateerd. Is het niet mogelijk dit door middel van snoeibeurten, kap te voorkomen?

Vogelstand dramatisch achteruit

Het gaat nog steeds bergafwaarts met de vogels in Europa en ook in Nederland. Op 20 mei 2015 werd door de Europese Commissie een grootschalig onderzoek gepresenteerd waaruit blijkt dat maar liefst één op de drie vogelsoorten in Europa wordt bedreigd. De belangrijkste oorzaken zijn de intensieve landbouw en de aantasting van natuurlijke leefgebieden. Het rapport is verschenen onder de titel ‘State of nature in the EU’ en is het omvangrijkste onderzoek naar de flora en fauna dat ooit in Europa is gehouden. Nederland vormt helaas geen uitzondering op dit slechte bericht, ook hier is het ondanks de Vogel- en Habitatrichtlijn de bescherming van vogelsoorten nog steeds niet succesvol.

Bron : State of Nature in the EU:Results from reporting under the nature directives 2007–2012 (onderzoek naar achteruitgang van insecten in Nederland)

Ik maak me samen met velen zeer bezorgd over wat er staat te gebeuren met onze mooie historische wijk. Hoe kan ik deze omvangrijke bomenkap uitleggen aan mijn kinderen en hun opvolgende  generatiegenoten. De kap heeft nameliijk een groot impact op het  het milieu (o.a.filtering,insecten- en vogelstand) en dus vervolgens ook op hun bestaan.  De longen  van de aarde staan in brand en Hoogezand  kapt vele  bomen. 

Gezien het voorgaande zou ik u met klem willen verzoeken de bomenkap te herzien.

Met vriendelijke groet,

Anit Pluimert

Andere Bronnen

Conflicterende belangen vragen om een goede afweging.

vrijdag 13 juli 2012 18:00

Bomen kappen die verkoeling kunnen brengen

26 august 2019

Het OOG – item “Koele plekken op warme dagen (update)” op 26 august 2019 wil een overzicht geven van plekken waar in deze warme eind augustus dagen verkoeling is te verwachten. Gelukkig staan bomen als optie erbij.

De verkoelende werking van bomen is één van de zogenaamde eco-systeemdiensten van bomen; platweg gezegd: wat leveren bomen ons (mensen) op. Een antropocentrische dan wel egoïstische benadering zou je kunnen stellen. Bomen mogen er ook zijn zonder ons belang erbij, zou ik willen benadrukken. Anders gezegd: ze hebben intrinsieke waarde, los van wat de mens eraan heeft. Dat geldt overigens ook voor de gehele natuur. Dan draait het om respect en in eigen waarde laten.

Onze huidige minister van o.m. landbouw en natuur Carola Schouten schreef het in een onlangs gepubliceerd rapport nog eens dapper op: ‘de natuur is de basis van ons bestaan’. En ons bestaan wordt gedomineerd door de economie, vul ik aan. Economie moet dus blijven binnen de grenzen van wat natuur aankan.

Hoe anders is het geluid dat afstraalde van de voorpagina van een grote krant, bekend van zijn grote vette chocoladeletters. Bouwend (VNO) en verbouwend (LTO) Nederland riepen in koor: Help, de natuur knelt ons af !!. Kennelijk had men het benauwd, want de lobby van deze groeperingen is niet misselijk maar bleek even ontoereikend.

Een koelbloedige rechter had gesproken en hen de PAS afgesneden en toen stond alles even stokstijf stil. Maar ze hadden een oplossing. Veeg alles wat er aan versnipperde natuur nog over is bij elkaar en gooi het ergens neer waar wij er geen last van hebben. Dan kunnen we flinke stappen zetten en verder gaan met Nederland vol te bouwen en te overdekken met monoculturen.

Dat uitgerekend deze partijen zelf hadden gezorgd voor versnippering en verschraling kwam even niet in hen op bij de ontlading van hun tomeloze uitbreidingsdrift. Schaalvergroting en intensivering en op winstmaximilisatie gerichte productie hadden landelijk wonen en basaal boeren beide met inclusieve natuurpotentie geheel van de kaart gespeeld. En wat overbleef waren natuursnippers die ze moesten respecteren en dat kostte hen veel inspanning en vooral stress bij het zoeken en vinden van sluipwegen om regelgeving te ontduiken. De rechter was daar flauw van en nu hadden ze zelf last van flauwtes.

Ik moest hieraan denken toen één van de scribenten begon over forse bomenkap en dus de noodzaak om zich nog snel een verkoelende boom toe te eigenen voor het te laat was. Bovenstaand ontspon zich een discussie. Leuk en prima als het onderwerp in de aandacht blijft.

Zelf heb ik meerdere malen met het bijltje gehakt. Nééé, niet om de bomen neer te leggen, maar om als bezwaarmaker de bomen overeind te houden. Helaas lukt dit vrijwel nooit.

Het kapvergunningen beleid en de bezwaarprocedures zijn degelijk afgetimmerd en daar is men trots op. Vrijwel niemand komt er doorheen, zo zorgvuldig is onze afweging, zegt men bij de gemeente. Als een boom gekapt wordt dan is er ook echt een heel goede reden voor. Het tegendeel is waar, maar deze stelling staat of valt natuurlijk met de vraag wat is een goede reden.

Het probleem is dat de gemeente daar zelf niet duidelijk over is. De publieksversies (voor de gewone man of vrouw) spreken over zieke, gevaarlijke, lastige, hoge, oude, in de weg staande bomen. Daar moet u het als burger mee doen. Er is uiteraard een als zorgvuldig benoemde afweging tussen verwijdering en behoud van een boom en de criteria binnen dit toetsingskader zijn bekend, maar wat de waarde van elk criterium is per geval en of er een puntenscore bestaat die de keuze objectiever maakt, dat blijft allemaal verborgen binnen de black box van de beoordelende ambtenaar zijn of haar hersenpan. Kortom: er is geen objectieve weging en het resultaat van de verborgen processen is altijd dat de gemeente gelijk heeft. Hocus Pocus Pilatus Pas.

Belangrijke criteria als klimaat adaptieve waarden (verkoeling) en ecologische waarde komen in de afweging niet ter sprake. Met andere woorden: de bomen in de gemeente worden niet beoordeeld op hun werkelijke waarde, nee de weging en de procedure is erop gericht de burger de indruk te geven dat hij wat in de melk te brokken heeft. Want overheden beseffen wel dat bomen bij burgers emoties oproepen. De gemeente wil in feite zonder gedoe zelf bepalen wat er gebeurt met bomen. Die moeten dienstbaar zijn aan de stad en het stedelijk denken.

Het gehele proces rond de kapaanvraag en behandeling daarvan is uit het toezicht van de Raad gehaald en gemandateerd aan de ambtelijke diensten. Zij (met name VTH) zijn het bevoegd gezag in dezen. Met gemak zou ik een zwartboek kunnen vullen met feiten en toedrachten.

Het enige medicijn is dat de Raad van College en ambtelijke diensten een volledige opening van zaken verlangt en deze aan burgers overlegt over bomen, de aantallen, het toetsingskader, waar gaat het hout heen, welke route nemen de op papier te compenseren bomen, is er wel een aanplantbeleid, etc,. etc., etc. een transparantie zonder foefjes en fratsen.
Zo niet, dan blijft er groot ongenoegen, wantrouwen en strijd. Het is maar waar je voor kiest.

E.M. Vroom

Voorbeeld bezwaarbrief tegen huidige boomonderhoudsmethoden in Groningen

Hier is een voorbeeld van een bezwaarbrief om in te dienen bij de gemeente Groningen tegen onderhoudsmethodieken van de laatste vijf jaar, zoals toppen, opkronen en holsnoeien.

Aan:

Gemeente Groningen

College van Burgemeester en Wethouders

Postbus 20001

9700 PB Groningen

en

Directeur Seip

Stadsbeheer

Afdeling Wijkonderhoud

Gemeente Groningen

CC: Cees van Bleek (cees.van.bleek@groningen.nl, Hoofd wijkonderhoud – stadsbeheer), Henkjan Hofman (Leider – bomen ploeg, henk.jan.hofman@groningen.nl), Directeur Seip (margriet.seip@groningen.nl)

Betreft: Snoeien bomen Gemeente Groningen

Datum: 28 juli 2019

Geacht College, Geachte de heer Kees van Bleek, Geachte de heer Henkjan Hofman,

In de afgelopen jaren zijn in de Gemeente Groningen overal bomen gesnoeid met een onderhoudsmethode die noch de veiligheid, noch de gezondheid, noch de duurzaamheid van onze bomen ten goede komt. Deze brief bevat verzoeken en vragen aan het college en stadsbeheer, maar eerst geven we een korte verklaring van deze onderhoudsmethode.

De techniek die de laatste jaren steeds meer en consequent wordt toegepast, is het “lion’s tailing”, ofwel holsnoeien van bomen, vooral om te voldoen aan de CROW-eisen dat takken van bomen langs voetpaden en wegen respectievelijk 2,5 en 4,5 meter hoog afgezaagd moeten worden. De realiteit is dat bomen nu regelmatig tot 7 meter hoog worden opgekroond, wat een zorgwekkende tendens is voor de levensduur van onze bomen. Veel van de bomen die in de afgelopen jaren zo gesnoeid zijn, zijn nu al in een veel minder vitale staat. Deze zullen waarschijnlijk in de komende tien jaar gekapt worden.

Vanaf 2013 zijn we getuige van de systematisch en onomkeerbaar toegebrachte schade aan onze gemeentelijke bomen door de rigide en overdreven agressieve toepassing van deze eis op alle bomen. Verkeersdeskundigen beweren dat dit een veiligheidskwestie is, veiliger bomen en beter zicht. Het mag dan waar zijn dat er meer zicht wordt gecreëerd, maar het gevolg is ook zeer wankele bomen, die daardoor minder veilig zijn voor verkeersdeelnemers.

In antwoord op opmerkingen dat bomen momenteel worden ‘geliontailed’ door de Bomenridders Groningen heeft de gemeente ontkennend gereageerd door te verklaren: “Het snoeien volgens de ‘lions tail’ methodiek is een methode die vooral in het verleden veel werd toegepast. Onze boomverzorgers zijn allemaal ETW (European Tree Worker) gecertificeerd en beschikken over de vereiste kennis en vaardigheden op het gebied van boombeheer.” Ondanks deze verklaring en de ontkenning dat deze praktijk nog steeds wordt toegepast, hebben we gezien dat het nog steeds wordt gedaan bij bomen langs de straat. Verscheidene foto’s van onlangs gesnoeide bomen met ofwel alle binnenste taken verwijderd, ofwel zwaar opgekroond zijn te vinden op onze website (bomenriddersgroningen), zwaar opkronen lijkt erg op de schade toegebracht door de ‘lions tail’ methode.

Verscheidene foto’s van zwaar opgekroonde bomen, of met alle binnenste taken verwijderd:

“Lion’s tail” op kruising Verlengde Lodewijkstraat en Oosterweg

Goeman Borgesuislaan in Groningen: Lions Tail Boom

Oosterweg, Groningen: Zwaar opgekroonde bomen

Verzoeken:

  1. We verzoeken u, ook mede in dit beroep en bezwaar, dat alle technieken van deze aard worden beëindigd en alle lopende zaken en opdrachten worden her-beoordeeld door onafhankelijke (externe) bomenexperts.
  2. Wij verzoeken eveneens om een stevige en permanente dialoog te organiseren tussen ons en onafhankelijke stadsbosexperts, zoals die van de Bomenwacht, vertegenwoordigers van CROW en van VTH en van de gemeentelijke groenvoorziening te starten met een expertmeeting. Deze permanente discussie is nodig om de onomkeerbare en lange termijn schade waaronder onze bomen lijden door zogenaamde gestandaardiseerde en kritiekloze toepassing van opkronen (soms zelfs lions tailing) en in andere gevallen afknotten een halt toe te roepen.
  3. Bomen zijn geen objecten maar levende wezens die niet zich gemakkelijk kunnen aanpassen aan industrie en herinrichting van openbaar of te bebouwen gebieden en daartoe gedreven regels. We verzoeken dat er meer kennis en begrijp van bomen als levende wezens uitgeoefend is.
  4. De gemeentebegroting en meerjarenbegroting aan te passen aan de te verbeteren waarden en condities van alle bestaande bomen in de Stad en met name ook de binnen stad – in openbaar gebieden en in binnentuinen. Als zij daartoe toch worden gedwongen, kunnen we er zeker van zijn dat de duizenden bomen langs onze straten korter leven, minder stabiel zijn, gevaarlijker tijdens stormen en minder waardevol voor de leefomgeving, de biodiversiteit en de verduurzaming van stad. Deze bomen zullen als dan bij voortzetting huidige beleids- en uitvoeringspraktijk verwijderd moeten worden en vervangen, hetgeen ten laste komt van de belastingbetalers in Groningen, door kortzichtige en ineffectieve maatregelen.

Voor uw informatie hebben wij enkele literaturen- wijzingen bijgevoegd als bijlage bij deze brief. Ook voegen wij enkele foto’s bij waarop de snoeiwijze nog is te zien.

Wij steunen deze vragen die GroenLinks twee jaar geleden heeft al gesteld aan de gemeente Haren en dus verzoeken wij ook antwoorden op deze vragen:

  1. Is er onderzoek gedaan naar de staat van deze bomen voordat ze zijn gesnoeid. Zo ja wat was de uitkomst? Zo nee, waarom niet?
  2. Bent u bekend met de negatieve gevolgen van het hoog opkronen voor de stabiliteit van bomen bij flinke wind? Zo nee, bent u bereid zich hierin te verdiepen en eventueel de snoeiwijze aan te passen? Zo ja, waarom gebruikt u deze snoeiwijze dan toch?
  3. Is voor de genoemde bomen bewust gekozen voor het fors opkronen en – naar het zich laat aanzien ook – binnenzijdig uitdunnen van de kroon? Zo ja waarom? Zo nee, waarom werd deze methode dan gebruikt?
  4. Volgens onze informatie wordt in Groningen ook het zogenaamde ‘lions-tailing’ toegepast, waarbij de zwaardere takken worden ontdaan van kleinere zijtakken, zodat een soort leeuwenstaart ontstaat. Dat vergroot het gevaar van a rekende takken omdat bij sterke wind de kracht zich concentreert op het uiteinde van takken dat als enige nog bebladerd is. Wordt deze methode inderdaad toegepast? Waarom? Bent u bereid deze snoeiwijze aan te passen na lezing van de literatuur?

Met vriendelijke groeten,

JOUW NAAM

–1–

Bijlage:

Een citaat van een bekend boek over “structural pruning”: Gilman’s Structural Pr- uning (2009 p. 8-9):

Lions-Tailing

One of the worst ways to prune trees is by removing interior and small lateral branches from main scaffold branches, leaving foliage only toward the ends of the branches. This is called lions-tailing, also known as over-lifting, over-raising, over-thinning, cleaning out, stripping out, lacing out, gutting out, and skinning out the crown. It is an incorrect and substandard pruning practice that must be avoi- ded.

One of the biggest problems caused by lions-tailing is that it usually results in branches that grow long and with poor taper. It shifts future growth to the ends of branches rather than along the length of the branch. Because of poor taper and foliage concentrated at the ends, lions- tailed branches are more prone to failure than are branches with foliage retained along their length. Lions-tailing also shifts the center of gravity higher, where wind speed is greater. It creates substantially weakened branches that may break easily in storms or under their own weight.

Trees pruned in this manner are also extremely difficult to restore after storm damage because there are few interior branches to assume the role of the damaged branch ends. For the same reason, it is difficult to reduce lions-tailed branches to manage risk because there are few lateral branches for making reduction cuts.”

*********************************

En nog een citaat over “overraising the crown” uit “Pruning A ects Tree Movement in Hurricanes”, Gilman et al., Arboriculture & Urban Forestry 2008: 34(1): 20–28.

“Rottmann’s (1985) data help create a case against lions tailing and overraising the crown, which force trees to grow taller and, in some cases, wider. This places more mass farther from the ground, which increases forces at the base of the tree and likelihood of failure (Peltola et al. 1999). Trees with a lower center of gravity are less likely to break than those with a higher center of gravity (Rottmann 1985).”

******************
Enkele artikelen over het gevaar van hoog opsnoeien van een boomkroon:

“Lions tail pruning won’t protect your trees: Pruning method leaves branches less resilient in high winds” by Larry Figart, University of Florida, 2009.

“Mechanical stability of trees under dynamic loads” by Kenneth R. James, Nicho- las Haritos and Peter K. Ades, American Journal of Botany, 2006.

Snoeihard beleid

11 juli 2019


Afgelopen dinsdag en woensdag zijn de gemeentelijke groenverzorgers even lekker los gegaan op de bomen bij de A-kerk. Eens in de vier jaar zo argumenteerde de gemeente na afloop, gaan we dood hout uit bomen halen en ‘toevallig’ waren we nu bij de A-kerk aanbeland. Daar is volgens ons veel te halen. Dat de beslissing over al dan niet kap van 5 bomen aldaar nog steeds onder de rechter is wist men maar deerde kennelijk niet. We zijn zorgvuldig en regulier met noodzakelijke ingrepen bezig. Wie kan daar nu tegen zijn. Een aantal gealarmeerde burgers wel. Geconfronteerd met de ophef kondigde de gemeente snel een snoeistop af. Een gebruikelijk procédé. Burgers even laten afkoelen om daarna met frisse zin opnieuw er tegenaan te gaan.

Zo staat het ook in het achteraf een tikkeltje amicaal en betuttelend opgestelde persberichtje. ‘We hebben het voor je uitgezocht’ (dat bespaart je zelf veel moeite, als je het al begrijpt) en er is niks aan de hand, hoor. Maak je vooral niet ongerust en druk. We gaan wel lekker door met de klus, dus verder mopperen is bij voorbaat vruchteloos. En vooral: ons regulier, noodzakelijk en zorgvuldig boomonderhoud heeft echt, echt niets, maar dan ook helemaal niets met de vurig verlangde kap te maken. Wel hebben we de pest in dat de rechter zoveel aandacht besteedt aan een zorgvuldige afwikkeling, want nu loopt ons hele plan en planning in de soep misschien.In het najaar komt de gemeentelijke Rekenkamer met een onderzoeksresultaat over het gemeentelijk kapbeleid.

Misschien is er toch wel iets meer aan de hand. Woensdagochtend werd ondergetekende getipt dat er bij de A-kerk fors werd gesnoeid ook aan de bomen waarvoor de verleende kapvergunning nog bij de rechter ter discussie staat en waarnaar een externe partij op verzoek van de rechter een onderzoek heeft gedaan. De conflicterende partijen (Gemeente Groningen en Stichting Bomenridders Groningen) zijn met klem door de rechter verzocht hun reactie op de bevindingen van de onderzoekers te geven. De gemeente heeft om uitstel verzocht en gekregen. De Bomenridders in dit geval ook.

Waarom wilde de gemeente meer tijd. Om de hakken nog dieper in het zand te steken, om een ander plan voor te bereiden of om tijd in te plannen de bomen die de gemeente wil kappen nog wat extra handicaps te bezorgen? Een intussen vanuit de Stichting Bomenridders Groningen gelanceerde poging om met het College in contact te komen en alternatieve plannen voor te leggen is bruusk getorpedeerd. Terwijl de rechter met partijen zoekt naar een afgewogen beoordeling en oplossing, gaat de gemeente er even als een stormram doorheen baggeren in een poging een eigen gewenste uitkomst af te dwingen. Provocatief.

De burger is de vijand en bomen zijn een hindernis – een trieste balans voor een gemeente met een groen schild aan de voordeur en een houtverhakselmolen in de achtertuin.

E.M. Vroom

Snoeiwerk Akerkhof is zorgvuldig onderhoud

The gemeente calls for more tiny forests while cutting the ones they already have: Protect the Betonbos

Kristin McGee

15 juni 2019

Near the Eemskaaal (as part of the “Stad aan het Water” development project), the gemeente is busy making plans for a large-scale renovation of this area (Eemskanaalzone). East and South of this area, the city has already built a number of apartment complexes which have led to an efficiently structured yet heavily concretized neighborhood. In the heart of north side of the canal is a 15-year-old “tiny forest” – the so-called Betonbos (named because it grew near this concrete industrial area). The local residents allowed this property to grow freely for over 15 years with only minimal maintenance. The area contains a number of ‘tiny houses’ – perfectly situated within this tiny forest. The Bomenridders Groningen spoke with Betonbos residents and we were given a tour during which we learned about the rich wildlife which has proliferated and thrived in this tiny forest. When walking through it, it is incredible to hear the multitude of bird songs in an otherwise industrial and urban area. A variety of birds, bats, hedgehogs, mice, moles and a multitude of insects have taken residence in this small forest. But like every available tree-rich area within the gemeente’s built up area – this one too has been targeted by developers for concentrated, highly profitable living and work complexes.

Already after various proposals for this area were drafted – the city claimed some of these trees were “life threatening”. In April, thirteen large-scale trees received the fatal “nood kap” judgement. These trees were quickly cut at the beginning of the nesting season without any permit or public announcement. Since then, not surprisingly, the gemeente’s go-to tree-cutting research firm, Stedelijk Groen was contracted to do an inventory of the remaining trees. In their report, they proclaimed ca. 160 trees needed to be either severely trimmed or removed. In other words, most of the trees in this tiny forest needed to be removed or dramatically compromised through trimming and topping. Of course, the residents and others concerned with the long-term protection of this tiny oasis know that these inventories are simply the first step which allow and facilitate the quick transformation of these properties to make them “bouw rijp” (building ready) for impending development projects.

Is this the normal way of business and city planning in the era of climate change and ecological and environmental calamity and challenges? We think not. Rather, existing trees and cooling tiny forests which have already been allowed to grow and flourish should be protected and allowed to co-exist in the urban environment. The gemeente (municipality) itself has even written about the need for more tiny forests and more trees in the urban area. Yet in practice they seem to be supporting the opposite as both the gemeente and the province have never witnessed more removal of trees and green areas than in the last ten years (at least relative to the last several decades).

We urge the gemeente to practice what it preaches and take immediate measures to protect this tiny forest. It is a wonder that such green havens exist in our increasingly grey, concretized, heat islands of urban sprawl and development. Groningen should not only be a place for “berikjkbaarheid” (reachability) but for “leefbaarheid” (livability). Because increasing traffic and mobility to a city center center which is increasingly dry and hot will not produce the economic results that the current administration likely seeks. Keep this tiny forest as an example for others to follow so that those living in the urban area have a few cherished spaces nearby as reminders of the daily benefits of wildlife, trees and tiny forests in our larger and interconnected urban forest.

Sources:

Overleeft Betonbos de bouwwoede?

betonbos-pleit-voor-behoud-alternatieve-woonvormen

Red het Betonbos petitie.

Stad aan het water plan: Ontwikkelingsstrategie Eemskanaalzone Van Oosterhaven tot aan Meerstad, 1 december 2018

De gemeente wil meer mini-bosjes (‘tiny forests’), maar kapt wat er al is: Bescherm het Betonbos

Kristin McGee

Vertaling Wilma de Koomen

15 juni 2019

English language version below

De gemeente is druk met plannen voor grootschalige renovatie van de Eemskanaalzone. De planvorming maakt deel uit van het ontwikkelingsproject “Stad aan het Water”. Ten oosten en zuiden van het gebied is al een aantal appartementencomplexen gebouwd, die hebben
bijgedragen aan een efficiënt gestructureerde buurt met een hoog betongehalte. Aan de noordzijde van het kanaal ligt middenin de zone een 15 jaar oud ‘tiny forest’, het z.g. Betonbos (zo genoemd, omdat het is ontstaan naast het betonnen industriegebied). De stad heeft dit terrein meer dan 15 jaar met rust gelaten, het onderhoud was minimaal. In het gebied staat een aantal tiny houses – perfect gesitueerd in dit tiny forest. Bomenridders Groningen heeft met de bewoners van Betonbos gesproken en een rondleiding gekregen. Het blijkt dat er een stuk stadsnatuur is ontstaan met een rijke biodiversiteit. Als je er doorheen loopt, verbaas je je over de zang van allerlei vogels in een verder industriële en stedelijke omgeving. Behalve vogels, hebben zich in dit bosje ook vleermuizen, egels,
muizen, mollen en een keur aan insecten gevestigd. Maar net als andere beboste terreintjes binnen de bebouwde kom is ook dit bosje niet onopgemerkt gebleven bij projectontwikkelaars en worden er plannen gemaakt voor massieve, winstgevende woon-en werkcomplexen.

Toen er al diverse voorstellen voor het gebied op de tekentafel lagen, verklaarde de stad ineens dat enkele bomen “levensgevaarlijk” waren. In april kregen 13 grote bomen het fatale “noodkap” oordeel. Deze bomen zijn aan het begin van het broedseizoen snel gekapt, zonder vergunning of openbare aankondiging. Daarna is zoals te verwachten was Stedelijk Groen, het bedrijf dat de gemeente adviseert over bomenkap, gecontracteerd om de overgebleven bomen te inventariseren. In het rapport werd verklaard dat ongeveer 160 bomen ofwel ingrijpend gesnoeid moesten worden, of verwijderd. Met andere woorden, de meeste bomen in dit tiny forest moesten verwijderd worden, of ingrijpend toegetakeld door snoei of aftoppen. Vanzelfsprekend realiseren de bewoners en anderen die zich zorgen maken over het in stand houden van deze kleine oase zich dat de inventarisaties gewoon de eerste stap zijn naar het bouwrijp maken ten gunste van toekomstige ontwikkelingsprojecten.

Maar is dit een normale gang van zaken in een tijdperk waarin we het hoofd moeten bieden aan de gevolgen van klimaatverandering, ecologische rampen en allerlei uitdagingen die met onze leefomgeving te maken hebben? Integendeel, bestaande bomen en verkoelende bosschages die al de kans hebben gekregen uit te groeien en te floreren zouden juist beschermd moeten worden en een kans moeten krijgen ingepast te worden in de stedelijke omgeving. De gemeente heeft vastgesteld dat er behoefte is aan meer tiny forests en meer bomen in de stad. Dit is echter het beleid op papier, de werkelijkheid laat een heel ander beeld zien. Zowel binnen de gemeente als ook in de provincie zijn nog nooit zoveel bomen gekapt en groene gebieden met de grond gelijk gemaakt als in de laatste 10 jaar. Wij verzoeken de gemeente dringend om de eigen theorie in de praktijk toe te passen en onmiddellijk maatregelen te nemen ter bescherming van dit tiny forest. Het is een mirakel dat zulke groene paradijsjes bestaan in onze steeds grijzere leefomgeving, die door ontwikkelingsprojecten alsmaar verder uitdijt met beton- en hitte-eilanden. “Groningen Bereikbaar” moet op zijn minst worden aangevuld met “Groningen Leefbaar”. Toenemend verkeer en mobiliteit naar een stadscentrum waar het steeds droger en warmer wordt zal niet de door het huidige stadsbestuur vermoedelijk gewenste economische resultaten opleveren. Behoud dit tiny forest als voorbeeldproject en laat voor stadsbewoners een paar gekoesterde plekken in de buurt over, zodat ze iedere dag worden herinnerd aan het belang van wilde natuur, bomen en tiny forests binnen een stelsel van meer uitgebreide en onderling verbonden stedelijke boszones.

The municipality calls for more tiny forests while cutting the ones they already have: Protect the Betonbos

Kristin McGee

15 juni 2019

Near the Eemskaaal (as part of the “Stad aan het Water” development project), the gemeente is busy making plans for a large-scale renovation of this area (Eemskanaalzone). East and South of this area, the city has already built a number of apartment complexes which have led to an efficiently structured yet heavily concretized neighborhood. In the heart of north side of the canal is a 15-year-old “tiny forest” – the so-called Betonbos (named because it grew near this concrete industrial area). The local residents allowed this property to grow freely for over 15 years with only minimal maintenance. The area contains a number of ‘tiny houses’ – perfectly situated within this tiny forest. The Bomenridders Groningen spoke with Betonbos residents and we were given a tour during which we learned about the rich wildlife which has proliferated and thrived in this tiny forest. When walking through it, it is incredible to hear the multitude of bird songs in an otherwise industrial and urban area. A variety of birds, bats, hedgehogs, mice, moles and a multitude of insects have taken residence in this small forest. But like every available tree-rich area within the gemeente’s built up area – this one too has been targeted by developers for concentrated, highly profitable living and work complexes.

Already after various proposals for this area were drafted – the city claimed some of these trees were “life threatening”. In April, thirteen large-scale trees received the fatal “nood kap” judgement. These trees were quickly cut at the beginning of the nesting season without any permit or public announcement. Since then, not surprisingly, the gemeente’s go-to tree-cutting research firm, Stedelijk Groen was contracted to do an inventory of the remaining trees. In their report, they proclaimed ca. 160 trees needed to be either severely trimmed or removed. In other words, most of the trees in this tiny forest needed to be removed or dramatically compromised through trimming and topping. Of course, the residents and others concerned with the long-term protection of this tiny oasis know that these inventories are simply the first step which allow and facilitate the quick transformation of these properties to make them “bouw rijp” for impending development projects.

Is this the normal way of business and city planning in the era of climate change and ecological and environmental calamity and challenges? We think not. Rather, existing trees and cooling tiny forests which have already been allowed to grow and flourish should be protected and allowed to co-exist in the urban environment. The gemeente itself has even written about the need for more tiny forests and more trees in the urban area. Yet in practice they seem to be supporting the opposite as both the gemeente and the province have never witnessed more removal of trees and green areas than in the last ten years (at least relative to the last several decades).

We urge the gemeente to practice what it preaches and take immediate measures to protect this tiny forest. It is a wonder that such green havens exist in our increasingly grey, concretized, heat islands of urban sprawl and development. Groningen should not only be a place for “berikjkbaarheid” but for “leefbaarheid”.  Because increasing traffic and mobility to a city center center which is increasingly dry and hot will not produce the economic results that the current administration likely seeks. Keep this tiny forest as an example for others to follow so that those living in the urban area have a few cherished spaces nearby as reminders of the daily benefits of wildlife, trees and tiny forests in our larger and interconnected urban forest.   

Sources:

Overleeft Betonbos de bouwwoede?

Red het Betonbos petitie.

Stad aan het water plan: Ontwikkelingsstrategie Eemskanaalzone Van Oosterhaven tot aan Meerstad, 1 december 2018.

Maak van het Stadspark geen Pretpark

Maak van het Stadspark geen Pretpark

Als Stichting maken wij ons in toenemende mate zorgen om het bestaande groen in de stad Groningen. Zo ook het Stadspark, de prachtige groene ‘achtertuin’ van alle Stadjers. Omdat we deze zorgen nog niet concreet kunnen maken maar wel het idee hebben dat de gemeente Groningen plannen heeft met het Stadspark, die de natuur van het park niet ten goede zullen komen, berichten we u hier over. Daarnaast vinden wij dat het Stadspark zo langzamerhand overbelast is met het aantal evenementen dat er jaarlijks plaatsvindt. Dit jaar zijn er weer een aantal grootschalige festivals aan het bestaande rijtje activiteiten toegevoegd. 

Als de plannen van de gemeente Groningen concreter worden zullen wij, als dit nodig is, actie ondernemen om het groen van het Stadspark te behouden. Voor dit moment kunnen we alleen onze zorg uitspreken naar de bestuurders van onze stad. U kunt hierbij helpen door ook uw zorg te uiten. Bijgaande flyer legt uit hoe. De voorbeeldbrief kunt u als inspiratie gebruiken.

U kunt ons laten weten wanneer u een mail naar de raadsleden stuurt door uw mail te cc-en naar info@bomenriddersgroningen.nl.

Voorbeeldmail

Onderwerp: Stadspark

Goedendag,

Door middel van deze mail uit ik mijn zorg over het toenemend aantal evenementen dat gehouden wordt in het Stadspark.

Een indrukwekkende lijst van evenementen die Groningen op de kaart moet zetten als een van de belangrijkste festivalsteden van Nederland. Over dit grote aantal en de daarbij horende toestroom van bezoekers maak ik mij zorgen en heb daarbij onderstaande vragen:

1. In hoeverre komt de rust, de natuurbeleving en het welzijn van flora en fauna niet in het gedrang door deze concerten en festivals?

2. Hoe zit het met geluidsoverlast voor omwonenden, dieren en rustzoekers? Zijn hier regels aan gebonden? Zo ja, hoe worden deze regels gehandhaafd?

3. Hoe zit het met de luchtvervuiling? Barbecues, ovens en haardkorven vervuilen de lucht voor vogels en andere dieren, overige recreanten en omwonenden. Zijn er regels m.b.t. de luchtkwaliteit vastgesteld of staat dit (nog niet) op de politieke agenda?

4. Hoe zit het met de veiligheid? Wat als brandbaar materiaal, zoals houtskool, neerdaalt op gras, in struiken en op bomen? Zijn of worden er maatregelen genomen?

5. Op welke manier worden bomen en ander groen beschermd tijdens op- en afbouw werkzaamheden maar ook tijdens de festivals?

Ik hoor graag uw mening over hoe uw partij het Stadspark in de toekomst gaat beschermen en of er plannen zijn alternatieve locaties te zoeken voor dergelijke activiteiten.

Ik hoop nl. niet dat dit mooie park – met haar specifieke kwaliteiten – eenzelfde lot wacht als het Noorderplantsoen bij zonnige dagen: extreme drukte, (lucht)vervuiling, rondslingerend afval en beschadiging van groen. Laten wij zuinig zijn op wat we hebben, in het bijzonder dit laatste echte ‘bos’ in en nabij onze stad. Roofbouw ligt op de loer, als wij geen grenzen vaststellen met betrekking tot een kostbaar gebied als het Stadspark maar ook overige groengebieden in onze stad. Daarbij komt dat onderzoek onder stadspanelleden heeft uitgewezen dat inwoners als belangrijkste functie van het Stadspark rust en natuurbeleving noemen. Aan deze uitkomst kunt u naar mijn idee niet voorbij gaan.

Met vriendelijke groet,

Partij Ruimtelijke ordening
D66 berndtbenjamins@raadgroningen.nl
koosje.vandoesen@raadgroningen.nl
SP jimmydijk@raadgroningen.nl
bob.degreef@raadgroningen.nl
PvdA maartenvanderlaan@raadgroningen.nl
rik.vanniejenhuis@raadgroningen.nl
Groen Links martijn.vanderglas@raadgroningen.nl
benni.leemhuis@raadgroningen.nl
hans.sietsma@raadgroningen.nl
lieke.schoutens@raadgroningen.nl
ceciel.nieuwenhout@raadgroningen.nl
VVD jasper.boter@raadgroningen.nl
elisabeth.akkerman@raadgroningen.nl
geeske.devries@raadgroningen.nl
Stad en Ommeland mariska.sloot@raadgroningen.nl
CDA hermanubbens@raadgroningen.nl
Christen Unie tessa.moorlag@raadgroningen.nl
Student en Stad marten.duit@raadgroningen.nl
Partij voor de Dieren kirsten.dewrede@raadgroningen.nl
100% Groningen marjetwoldhuis@raadgroningen.nl
PVV ton.vankesteren@raadgroningen.nl

Stichting Bomenridders Groningen steunt de 40 punten actieplan van Urgenda

De Stichting Bomenridders Groningen steunt deze 40 punten actieplan geschreven door Urgenda om onze klimaat doelen te realiseren en om bossen te beschermen en behouden:

“Bomen en bossen leggen veel CO2vast. Ook zijn bomen en bossen ontzettend belangrijk voor de biodiversiteit. Het is dus belangrijk dat we zorgvuldig met onze bossen en bomen omgaan en streven naar natuurlijke bossen met een afwisselende opstand van inheemse bomen en struiken. Toch worden er erg veel bomen gekapt. Soms is dat niet erg, bijvoorbeeld wanneer er wordt gekapt omdat bomen ziek zijn, om te komen tot natuurlijke bossen of om andere natuur te behouden. De laatste jaren echter verdwijnt veel hout in biomassacentrales en is kaalkapteruggekeerd als beheersmaatregel om hout te oogsten en telen. Hierbij wordt steeds een stuk bos van zo’n 0,5-2 hectare kaalgekapt, de strooisellaag verwijderd en weer aangeplant met veel verlies van vastgelegdeCO2en biodiversiteit tot gevolg. Duurzamerbosbeheer komt de biodiversiteit ten goede en kan een besparing van 175.000 ton CO2opleveren.

Toelichting:

  1. Bomen en alle groene planten in bossen leggen CO2 uit de atmosfeer vast in organische stof.
  2. (Voormalige) productiebossen, aangeplant met monotone opstanden van niet-Europese boomsoorten, dragen nauwelijks bij aan een hoge biodiversiteit. Een natuurlijk bos bestaat uit meerdere inheemse boom- en struiksoorten, van uiteenlopende leeftijden en bevat naast levende bomen ook dood staand en liggend hout. Vooral oude, dikke bomen met wijduitstaande takken, leveren een grote bijdrage aan de biodiversiteit. Deze bomen hebben ruimte en licht nodig om zich zo te ontwikkelen.
  3. Naarmate bossen ouder worden, leggen zij meer CO2 vast, zowel in bomen als in de bodem. Voor het klimaat, maar ook voor de biodiversiteit, is het dus belangrijk dat de bossen in Nederland volwassener worden.
  4. De afgelopen 5 jaar heeft kaalkap om hout te oogsten zijn herintrede gedaan in het beheer van bestaande bossen. Per keer worden 0,5 tot 2 hectare gekapt voor houtoogst of als beheersmaatregel. Bij elkaar gaat dit om zo’n 1.000 hectare per jaar.
  5. Kaalkap voor houtoogst betekent, ook op kleine schaal, afbraak van de opslag van CO2 in bomen. Het leidt ook tot afbraak van het bos als ecosysteem, met grote schade aan ecosysteemdiensten van bossen: klimaatregulatie, biodiversiteit en de natuurbelevingswaarde. Per hectare betekent dit zo’n 75 ton minder gebonden CO2.
  6. Bewerking van de bosbodem, toegepast na kaalkap voor productiedoeleinden, leidt tot afbraak van veel organisch bodemmateriaal. Daardoor vervliegt koolstof uit de bodem en neemt de CO2 in de lucht toe. Met de afbraak van het organisch bodemmateriaal daalt bovendien de bodemvruchtbaarheid. Daardoor daalt ook de capaciteit om op die plaats met nieuw bos in de

toekomst op hetzelfde niveau CO2 vast te leggen. Met dit proces gaat zo’n 100 ton CO2 per hectare

verloren.

  1. Compensatie door aanplant of inzaai (al dan niet spontaan) leidt pas op lange termijn (tientallen tot meer dan honderd jaren) tot herstel van de gebonden CO2-voorraad in het bos.
  2. Biomassa voor energiedoeleinden, verkregen uit kaalkap, is dus niet CO2-neutraal. Door kaalkap ontstaat een koolstofschuld van minstens vijftig jaar.
  3. Bovendien komt veel CO2 vrij in het productieproces van hout voor energiedoeleinden, voor chips en pellets (o.a. het transport, het versnipperen en het drogen en verbranden van het hout).
  4. Bij verbranden van hout komt per eenheid geproduceerde energie meer CO2 vrij vergeleken met verbranding van kolen of gas.

Oplossing:

Extensieve voortdurende uitdunning van het bos, in plaats van kaalkap, is de exploitatievorm die ervoor zorgt dat het bos als ecosysteem intact blijft, de voorraad gebonden CO2 in stand blijft, dat de bodem wordt beschermd, en dat er toch hout beschikbaar blijft komen.

Conclusie:

Het kaalkappen van stukken bos leidt tot:

  1. een grote uitstoot van CO2 door een verlaging van de voorraad gebonden koolstof in bomen en bodem;
  2. verlaging van de toekomstige CO2-opnamecapaciteit van bossen;
  3. afbraak van bosecosystemen: schade aan bodem, biodiversiteit en landschap;
  4. biomassa die niet CO2-neutraal is omdat het verwerkingsproces (transporteren, versnipperen, drogen) energie kost en hout bij verbranding nog meer CO2 uitstoot dan fossiel.
  5. duurzaam extensief bosbeheer voorkomt de huidige kaalslag van 1000 hectare per jaar en behoudt daarmee 175.000 ton CO2 in bodem en bos.

Te nemen maatregelen:

  1. verbied kaalkap van stukken bos als methode voor houtoogst of als verjongingsmaatregel;
  2. verbied bewerken van bosbodems;
  3. verbied de afvoer van biomassa uit het bos, met uitzondering van ecologisch verantwoorde afvoer van stamhout voor duurzaam gebruik.
  4. verbied kap van bomen voor energiedoeleinden.

Deze maatregel wordt onderschreven door:

Prof. Dr. Louise Vet, Prof. Dr. Martijn Katan, Weerman Reinier van den Berg, Frits van Beusekom (ex- Staatsbosbeheer), expert duurzaam bosbeheer Jaap Kuper en ruim zestig maatschappelijke organisaties, waaronder Natuurmonumenten, WNF, Vogelbescherming en Natuur & Milieu:

Adviesgroep Ecologisch Toch, Art Commitment International Foundation, Algemene Vereniging voor Natuurbescherming voor ‘s Gravenhage en omstreken (AVN), Behoud Bomen Arnhem, Bomen & Mensen, Bomenbond Rijnland, Bomen Brigade Boxtel, Bomenridders Groningen, Bomenridders Leeuwarden, Bomenridders Rotterdam, Bomenstichting, Bomenstichting Achterhoek, Boom & Bosch, Club of Rome Nederland, Comité Matiging Kapbeleid Slangenburg Doetinchem, Copijn Bruine Beuk boomverzorging, De Rechtmakers, Deventer Bomenstichting, Dorpsraad Griendtsveen, Earth Charter Nederland, Fete de la Nature, Geen biomassa centrale Diemen, Green Cross Nederland, Grenzeloos Groen, Groasis, Groen! Natuurlijk, Het bos de klos, Het Groene Hart Brabant, Kerngroep Ring Utrecht, Laat mij staan, Landelijk Meldpunt Bomenkap, Natuur & Milieu, Natuur- en Milieugroep Vught (NMV), Natuurmonumenten, Netwerk Duurzaam Dorp Diemen, Partij voor de bomen Texel, Platform Duurzame en Solidaire Economie, Stand Up For Your Rights, Stichting Amsterdam Fossielvrij, Stichting Behoud Natuurlijk Helenaveen, Stichting Groen in Amersfoort, Stichting Herstel Oosterpark, Stichting Levenschbomenbos, Stichting Natuurlijk Achterhoek, Stichting Natuur van Vroeger NU, Stichting Natuurvolgend Bosbeheer, Stichting Recht op Natuur, Stichting Sparrenrijk, Stichting wAarde, Stop bomenkap Noordhollands Duinreservaat, Transitie Boxtel, Utrecht Klimaatneutraal, Vereniging Leefmilieu, Vereniging Nederlands Cultuurlandschap, Vogelbescherming, Vrienden Van Amelisweerd, Vrienden van het Beusebos, Werkgroep Bosrijk, Werkgroep Licht op Groen Oude Ijsselstreek, Werkgroep Voetafdruk Nederland, Ware Winst Brabant en Wereld Natuur Fonds.”

Bronnen m.b.t. gebonden koolstof in bos en bodemvruchtbaarheid

  • Bonten, L.T.C., et al., 2015, Houtoogst en bodemvruchtbaarheid. Alterra/Wageningen UR.
  • Jong, A. de, et al., 2015, Negen vragen over ecologie van de bosbodem. Vakblad Natuur Bos Landschap november 2015.
  • Jong, A. de, et al., 2016, Houtoogst in relatie tot nutriëntenvoorraden in bossen op droge zandgronden. Brochure, Vereniging van bos- en natuureigenaren VBNE.
  • Jong, J.J. de, 2011, Effecten van oogst van takhout op de voedingstoestand en bijgroei van bos. Alterra-rapport 2202.
  • Nabuurs, G.J., en G.M.J.Mohren, 1994. Koolstofvoorraden en -vastlegging in het Nederlandse bos. Nederlands Bosbouw Tijdschrift.
  • Nyssen, B., en R.Jans, 2016, Naar duurzaam bosbeheer op zandgronden. Vakblad Natuur Bos Landschap september 2016.
  • Schelhaas, M.J., et al., 2002, Koolstofvastlegging in bossen: een kans voor de boseigenaar? Nederlands Bosbouw Tijdschrift 2002.
  • Siepel, H., 2018. Bodembiodiversiteit van zandgronden. Bodem nr 3, juni 2018.
  • Staatsbosbeheer, Prestatie output Staatsbosbeheer 2012

MASSAMOORD. EERBETOON AAN ALLE GESNEUVELDE BOMEN IN NEDERLAND.

We delen dit indrukwekkende opiniestuk over de huidige massale bomenkap die overal in de Provincie Groningen en door heel Nederland te zien is.

Reint Gaastra, 25 Maart 2019

Men gaat volkomen voorbij aan het feit dat een boom een levend wezen is.

Ik heb me de afgelopen weken regelmatig druk gemaakt over de massale kap van bomen op veel plaatsen in Nederland. Daar is dit weekend boosheid bijgekomen. Het waren geen incidenten, het was een structurele kap door het hele land heen. Op tientallen locaties. Zaterdag was ik in Oost-Groningen en zag onderweg rond Emmen langs de regionale weg opnieuw grootscheepse boomkap. Zondag liep ik in de Kroondomeinen rond Apeldoorn en ook daar hemeltergende hoeveelheden gekapte bomen. Duizenden. In ‘mijn’ bos nog wel. Ik was verbijsterd. In het hele land schijnt het al een half jaar aan de gang te zijn. Het was me ontgaan, totdat ze langs de A1, ter hoogte van Apeldoorn, wild om zich heen gingen kappen. Bij Apeldoorn nog wel. De gemeente die zich altijd zegt zo in te zetten voor het groen en zich daarmee wil onderscheiden. We hebben toch niet voor niets ‘Jazz in the Woods’. Het is allemaal veel erger dan ik dacht.

Ik ben geen complotdenker, maar de grootschaligheid in verschillende soorten natuurgebieden, langs snelwegen, langs eeuwenoude wegen, het begint op een duister complot te lijken met achterdeurtjes politiek. Bosbouw hoort thuis bij het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Voor mij inmiddels met Ministerie van bosafbouw. Allerlei partijen spelen een rol. Boseigenaren, bosbouwbedrijven, provincies, gemeenten en Rijkswaterstaat, de meest oncontroleerbare macht in Nederland die maar zijn eigen gang gaat en publiekelijk nergens verantwoordelijkheid over aflegt.

Maar in wezen legt niemand wezenlijk verantwoordelijkheid af aan de bevolking. Door de Partij van de Dieren zijn er Kamervragen gesteld. Mooi, ok en dan? Verantwoordelijken voor dit grootschalige natuurdrama wassen hun handen in onschuld. ‘Het is ons gelukt om de publieke opinie zoveel mogelijk te omzeilen’.

En dan die argumenten die er hier en daar worden gegeven. Er is sprake van bosbeheer, kwestie van uitdunnen, het gaat om zieke bomen, er is hout nodig voor biobrandstof, we brengen het oorspronkelijke landschap terug. Aan me hoela. Het is allemaal gelul. Het is wanbeheer en het gaat maar om een ding en dat is geld. Geld verdienen aan kap en hout. Want de zieke bomen laat men staan. De gekapte boomstammen waren gezonde bomen.

Waar zijn de natuurorganisaties? Natuurmonumenten, Natuur & Milieu, GroenLinks. Die moeten toch op hun achterste benen staan? Ik hoor niets. Hulde aan de regionale kranten door het hele land die wel de verbijstering van de gewone mens in beeld brengen en er tenminste wel over schrijven. Maar waar is Zembla, de VPRO, Jinek, de Correspondent? De landelijke media, die moeten hier toch iets mee? Daar zitten toch kritische redacties? Het zijn niet mijn clubs, maar waarom hoor ik het CDA, de ChristenUnie en de SGP niet? Het gaat toch om Gods schepping!?

Ik loop verder door het bos en zie de gedoodverfde bomen, een roze ring om de bast heen geschilderd. Ze komen de komende dagen nog aan de beurt. Er is niets mis met deze bomen. Ze staan niet te dicht op elkaar, ze hinderen geen verkeer. En toch gedoemd om te sterven. Geef een willekeurige Nederlandse man een kettingzaag en hij gaat fanatiek bomen omleggen …

En dan de bosbeheerders die we opleiden. Wat te denken van zogenaamde groene scholen als Helicon die de bosbeheerders/boswachters nieuwe stijl opleiden? Laten die dit ook maar gebeuren? Hoe zitten die erin? Ik hoor ze niet. Ze nemen ogenschijnlijk geen standpunt in.

Het ontbreken van kritisch vermogen in de samenleving hierover breekt ons op. Een recente analyse van het Nederlandse bosareaal laat zien dat de oppervlakte bos in Nederland sinds 2013 jaarlijks met 1350 hectare is afgenomen. Per jaar is gemiddeld 3036 hectare bos verdwenen, wat slechts gecompenseerd wordt door de jaarlijkse aanplant van 1686 hectare nieuw bos. Waar de opname van het broeikasgas CO2 in bossen wereldwijd een belangrijke rol speelt in het tegengaan van klimaatverandering, draagt ontbossing juist bij aan emissies van dit broeikasgas.

Maar dan nog. Los van alle cijfers en verklaringen. Men gaat volkomen voorbij aan het feit dat een boom een levend wezen is, een eigen identiteit heeft. Het bewustzijn dat een boom een eigen bewustzijn en ziel heeft ontbreekt volledig. Bomen zijn medeschepselen. Het zijn onze medebroeders die een geheel eigen functie in de schepping hebben. En ons mensen ondersteunen om onze processen op Aarde te doen. En we gaan met ze om alsof het dingen zijn. Zeventig jaar erover gedaan om een mooie boom te worden en huppakee, om dat ding. Het is moord. Er is sprake van een massamoord. Met voorbedachte rade dus. Het is een schande.

Zo dat ben ik kwijt. Ik voel me onmachtig. Ik schaam me Nederlander te zijn. Verder lopend vind ik troost en rust in de nog onaangeroerde bospercelen. Het is er stil. De energie is rustgevend en troostend. Zo hoort het te zijn. Ik houd van bomen en bomen van mij.

Reint Gaastra

Wil je iets doen? Spreek het in ieder geval uit. Je kunt de volgende petitie tekenen en je stem laten horen.