15 maart 2023
Kristin McGee
In september 2022 hebben we een ontmoeting gehad met wethouder Wijnja en het hoofd Stadsbeheer om o.a. onze aanhoudende zorgen met betrekking tot de stadsbomen in Groningen te bespreken.
Eén van de onderwerpen die tijdens onze bijeenkomst aan bod kwam, was de jaarlijkse meting van de boomkroonbedekking. Het andere was de manier waarop huidige bomen worden gesnoeid. Tot slot hadden we ook zorgen over de rol van de stedenbouwkundige planning en het gebrek aan transparantie in relatie tot kapvergunningen.
Jaarlijkse metingen van de boomkroonbedekking (UTC = urban tree cover)
Tijdens de bijeenkomst heeft de wethouder volgens ons toegezegd om jaarlijkse metingen van boombedekkingspercentages uit te voeren. Dit soort metingen worden standaard uitgevoerd door moderne stedelijke boomafdelingen (urban forestry) over de hele wereld (hier is een voorbeeld in Canberra-Australië). Wij hebben aangedragen om dit door Cobra Groen Inzicht te laten doen. Het kennen van de jaarlijkse verliezen of winsten in stedelijke boomkroonbedekking, en waar deze winsten of verliezen plaatsvinden, is essentieel voor het ontwerpen en vervolgens implementeren van een structureel beleid om het stadsbos te beschermen en te verbeteren, vooral in periodes van snelle ontwikkeling of in geval van droogte en andere milieu- en ecologische calamiteiten.
Hoewel we hoopten op een aantal positieve ontwikkelingen, niet alleen op het gebied van transparantie in termen van jaarlijkse boommetingen en online informatie over kapvergunningen, maar ook op het gebied van duurzamere en meer deskundige boomverzorging, werden onze vragen niet rechtstreeks door de wethouder beantwoord, maar door het hoofd Stadsbeheer. Hieruit blijkt onze zorg bewaarheid, namelijk dat de Raad, belast met de uitvoering van het beleid, deze verantwoordelijkheid overdraagt aan dezelfde personen onder leiding van Stadsbeheer, die het afgelopen decennium de zorg hebben gehad voor onze bomen, dezelfde groep mensen die steeds meer kritiek krijgen vanwege hun gebrek aan expertise en transparantie, en onwil om vergaderingen met hun boomexperts te organiseren, en tenslotte koppigheid in het erkennen van deze kritiek.
Tot onze teleurstelling waren de antwoorden van het hoofd Stadsbeheer typerend en nogmaals, in plaats van onze ideeën en de deskundige kritiek voor te leggen aan gespecialiseerde boombiologen en stedelijke boomverzorgingsexperts in of buiten Groningen te overwegen, horen we steeds dat er een verschil van mening is over het wel dan niet systematisch te sterk snoeien (zoals toppen, het opkronen of lions tailing) van bomen. Wat opvallend is, was de bewering van de directeur Stadsbeheer, dat we inmiddels meer groen hebben, terwijl de gemeente geen metingen doet. Bewijs hiervan wordt niet gegeven.
Boomkroonbedekking metingen toch niet
De aanvraag voor jaarlijkse metingen wordt nog steeds niet verstrekt, ondanks het grote gemak dat dit met bedrijven als Cobra Groen doet. De stad beweert dat ze een pilot met iTree onderzoeken met andere gemeenten, maar ook dat zeggen ze al jaren. Het feit dat we hier sinds 2016 al zeven jaar om vragen, dat we zelfs lokale bedrijven hebben uitgenodigd om dit binnen een paar dagen te doen, is een indicatie van het verzet van niet alleen de wethouder maar ook van de stadsambtenaren, die transparantie noch structureel beleid en doelstellingen voor het stadsbos wilden bieden, zoals jaarlijkse ambities voor boomkroonbedekkingspercentages.
Verder wordt ons verzoek om de volledige vergunningsformulieren met foto’s van aangewezen boom en basisgegevens zoals grootte, type en reden van vergunning opnieuw afgewezen. En er wordt een vrij dun excuus aangeboden van “ons huidige computersysteem staat dit niet toe.” Toch worden in Utrecht (zie voorbeeld hierboven) alle boomvergunningsaanvragen gepubliceerd die basis- en kritieke informatie biedt voor bewoners die bomen willen beschermen, zoals het type boom, de grootte, de reden voor de verwijdering, evenals een foto. Als het in Utrecht kan, het kan ook hier in Groningen.
Totals van 2022, en 2020-2022
Alleen vorig jaar (2022), zijn er al 1178 bomen gekapt met een vergunning en 9557 m2 houtopstand verwijderd. Sinds 2020 zijn er 3729 bomen gekapt met een vergunning en 40.103 m2 houtopstanden verwijderd. Dat is 8 voetbalvelden houtopstanden in totale. Er waren natuurlijk veel meer gekapt, maar dit zijn de grotere bomen van meer dan 60 centimeter omtrek. We pleiten voor het einde van de verplichte “kap programma” en voor het kappen van veel minder bomen en houtopstanden. Nog steeds worden vele vitale privé en gemeente bomen gekapt.
Hoewel we hoopvol waren gezien het feit dat er een aantal kleine veranderingen zijn aangebracht, zoals de eenvoudigste vergroeningsverbeteringen zoals het planten van meer kleine bomen (maar worden ze goed gesnoeid zodat ze echt gezond en volwassen kunnen worden?) en het af en toe niet maaien van de buffers naast straten (toch werden ook hier verzoeken om zelfs in oktober niet te maaien in Haren afgewezen), totdat echte professionele en internationale standaarden geïmplementeerd zijn, zoals de basis:
1. Jaarlijkse boomkroon bedekkingsmetingen (‘Tree Cover’ Percentages) uitgevoerd en gepubliceerd;
2. Verbeterde boomverzorging voor volwassen bomen;
3. Een stop op het toppen en overmatig opsnoeien van kronen door de twee meest gecontracteerde bedrijven van de stad, zoals Vos Roden en HelderGroen;
4. Transparantie van vergunningen procedures: Het publiceren van basisinformatie bij boomvergunningen – Maat (leeftijd), boomsoort, reden van de kap, en een foto;
5. Bescherming van groene gebieden, zoals de Hortus, het Stadspark en het Driebondsbos, we zullen een afname zien van de meest waardevolle bomen, de bomen van middelbare leeftijd die de ECHTE voordelen bieden voor ons, voor ons milieu en voor de lokale flora en fauna.
6. Het werven en inhuren van daadwerkelijke boomexperts en het initiëren van een daadwerkelijke Afdeling Stadsbos Beheer die niet is aangesloten bij Stadsbeheer, omdat deze afdeling, zoals we hebben gezien, niet de kennis, visie of expertise heeft om zich aan te passen aan de huidige normen voor klimaatbestendigheid, biodiverse en veerkrachtige steden, waar volwassen bomen essentieel zijn.
Onze brief aan de Wethouder: