Boomwachters Groningen

11 maart 2019

Op 4 maart heeft een groep individuen en NGO’s uit Estland, Frankrijk, Ierland, Roemenië, Slowakije, Zweden en de VS de Europese Unie aangeklaagd vanwege het voornemen biomassa uit het bos te beschouwen als hernieuwbare energie.

Als ze winnen, zou het de EU een energiebron kosten van bijna 60% van de geplande hernieuwbare energie, meer dan zonne- en windenergie samen. Deze zaak, met mogelijke precedentwerking, is 4 maart aanhangig gemaakt door een aantal individuele belanghebbenden en NGO´s bij het EU hof in Luxemburg.

Argumenten van de klagers:

• Wetenschappelijk bewijs van het effect op klimaatverandering door de oogst en het opstoken van bomen voor energiedoeleinden door ontbossing buiten Europa wordt genegeerd.
• Het beschouwen van biomassa als CO2-neutraal druist in tegen wetenschappelijk onderzoek dat laat zien dat het verbranden van hout 1,5 x meer CO2 uitstoot oplevert dan het stoken van steenkool en 3 x meer dan de uitstoot van gas.
• Schade aan gezondheid, middelen van bestaan, dorpen en culturele tradities ten gevolge van kappen, houtpelletindustrie en productie van biomassa.

De Europese Commissie laat het aan het Hof van Justitie in Luxemburg over om te beslissen of deze zaak ontvankelijk is.

Vorig jaar heeft de EU de hernieuwbare energie richtlijn herzien, waarbij men zich heeft gecommitteerd rond 2030 minstens 32% van de benodigde energie uit hernieuwbare bronnen te winnen. Tevens heeft de EU zich ten doel gesteld CO2-emissies met 40% terug te dringen.

Het aanmerken als hernieuwbare energie van biomassa gewonnen uit gekapte bossen is in tegenspraak met artikel 191(1) van het EU verdrag, waarin partijen zich verplichten om het milieubeleid te laten bijdragen aan het behoud, de bescherming en de verbetering van de kwaliteit van het milieu en in het bijzonder aan de strijd tegen klimaatverandering.

Lees meer.

Bomen: een belangrijk antwoord op het klimaatprobleem. Maar Nederland ontbost sneller dan het Amazonegebied. De werkwijze van Staatsbosbeheer (SBB) en sommige andere natuurbeheerders brengt onomkeerbare schade toe aan onze natuur en bossen en is strijdig met de geldende normen voor duurzaam bosbeheer.

Teken deze petitie en laat onze overheid weten dat we recht hebben op een ander boom- en natuurbeleid.

De uitspraak over de bomenkap de Akerkhof is bekend. De rechter heeft de kapvergunning geschorst en de kap mag dus nog niet plaatsvinden. “De voorzieningenrechter in Groningen heeft de gemeente woensdag verboden om vijf van de elf bomen bij de toren van de Der Aa-kerk in de binnenstad te kappen. Volgens de plannen zou de zaag er donderdagmorgen in.”

We zijn blij met deze uitspraak maar de daadwerkelijke beroepszaak moet nog in behandeling genomen worden. Wij hopen voordien al met de gemeente in gesprek te kunnen over een alternatief plan dat we hebben laten opmaken door boomdeskundigen en ecologen.

“Binnenstadsbomen bij A-toren Groningen mogen (nog) niet weg.”
Dagblad van het Noorden, 26 feb. 2019

Uitspraak Voorzieningenrechter 27 februari 2019

27 februari 2019

Afgelopen maandagochtend (25-02-2019) vond de zitting plaats bij de rechtbank m.b.t. het beroep van de Stichting Bomenridders Groningen tegen het besluit op bezwaar rond de geplande bomenkap en herinrichting van het parkje bij de A-Kerk toren. Het was een representatieve behandeling van de voorliggende thema’s en geschilpunten. Diverse deskundigen brachten ter ondersteuning van de bezwaarmakende partij uitstekende argumenten in tegen de voorgenomen acties. De gemeente hield vast aan haar standpunten en wilde onder druk (nog) niet wijken. De rechter oordeelt nog deze week.

Richting het einde van de zitting kwam duidelijker in beeld waar het de gemeente om te doen was en is. In essentie en ook primair wil de gemeente ter plekke een situatie realiseren die ze samenvat onder de term ‘verblijfsplek’ met beleving.

In tweede instantie wil de gemeente de conditie van een deel van de bomen verbeteren en kiest daartoe voor kap van vijf bomen en de herplant van een boom. Maar omdat de bomen boven- en ondergronds als 1 geheel verstrengeld zijn, bestaat juist het risico dat kap van een deel ervan schade toebrengt aan de resterende bomen.

De gemeente heeft bedacht dat bezoekers van de plek daar moeten kunnen verblijven en iets beleven, meemaken. Dus moet er meer ruimte komen om te lopen, te staan en te zitten. Er moet ook iets wervends vanuit gaan, het attractieniveau moet omhoog, want het is qua beleving nu niet attractief genoeg, zo meent men bij de gemeente. In de eerste plannen wilde men ook ledlampjes ophangen in de bomen bij wijze van sfeerlicht.

Om de plek te waarderen zoals deze nu is, hoef je je niet in de plek te begeven. Je kunt de locatie ook en misschien juist vanaf enige afstand beleven en ondergaan. Ondergaan is misschien het meest juiste woord voor wat de plek nu heeft te bieden, namelijk sereniteit, iets wat de stad in toenemende mate gaat missen, want in de plannen moet met name de binnenstad meer gaan bruisen en verdichten, dus toename van hectiek. Er is ook bij de tot stand gekomen planontwikkeling overduidelijk een commercieel belang, waar op zich niks mis mee is. Ook lijkt hier de zogenaamde vergroening van de (binnen)stad vooral gericht te zijn op de stedeling, de mens en niet op het vasthouden en versterken van natuur in de stad.

Wel mis is, dat het steeds duidelijker wordt dat de plek zodanig lijkt te worden ingericht, dat er qua trottoir meer overloopruimte ontstaat voor bezoekers van bijvoorbeeld festiviteiten in en rondom de kerk. Via tijdelijke vergunningen zou de plek bij piekbelasting qua bezoekersaantallen zomaar beschikbaar kunnen komen voor uitbaters in de omtrek; de ruimte krijgt zo terrasfunctie met eventuele bediening vanuit elders en dit is in strijd met de ook door de kerk vastgelegde functie van plantsoen. Duidelijk is dat de functie sereniteit hieronder lijdt en zeker irreversibel is na kap van bomen en plaatsing plantenbakken.De vraag is ook hoe vaak in een jaar het parkje specifiek als verblijfsplek (dus om er enige tijd te blijven staan of zitten) geschikt is, gezien de toename van zonbestraling, hitte en winderigheid.

De plek blijft in de huidige staat qua sfeer, klimaat en ecologie z’n waarde houden tijdens alle weersomstandigheden en is vanuit dat perspectief veel productiever; ze biedt beschutting en dempt allerlei negatieve invloeden. Al met al is het idee verblijfsplek van de gemeente een misschien te roze wolk die neer wordt gelaten op een plek die als zodanig al okay is.

Onderstaand twee impressies van de locatie vanuit het maquette perspectief van de gemeente en vanuit de huidige situatie:

Het gewenste gemeentelijk streefbeeld

De A-kerk met z’n bomen acht de gemeente niet attractief genoeg. In het parkje moet meer aanleiding zijn en ruimte komen voor volk om er te gaan verblijven (chillen, ijsje eten, pas gekochte spulletjes uitpakken, het in pauzetijd nuttigen van meegebracht lunchpakket). Het moet lichter en zonniger worden en dus moeten de bomen aan de buitenrand weg. Plantenbakken met cultivars die tegen molest en oneigenlijk gebruik en behoeftes bestand zijn nemen hun plek in. Rasters op de verruimd te betreden bodem houden de grond luchtig en moeten gras toch een kans geven.

De plek wordt idealiter en gechargeerd in het vooruit beleefd zoals het alleen in maquettes kan. Bij voorbeeld een kind met een hoepel, een oude man met een wandelstok, een zoenend paartje op de plantenbak, de lezer van een zopas gekocht boek en een jolige fietser die binnendoor sneller thuis denkt te zijn en nog maar net een kinderwagen kan ontwijken. Over veel zaken is echter nog onvoldoende nagedacht; eerst kappen, dan verder zien. Dat lijkt binnen de ambtelijke uitvoeringsdiensten steeds vaker het motto te worden.

De realiteit van al deze papieren beleving zal veel schraler zijn

Stoeltjes zonder vaste woon-, of verblijfplaats die een zwervend leven gaan leiden en besmeurd raken. Wie gaat dit onderhouden, zodat ook nog net niet opwaaiende smetteloze zomerjurken zonder terughouding dergelijke zitgelegenheid gaan benutten. Een verward persoon die luidkeels vanaf een zitplek ongearticuleerd zijn ongenoegen uit over hoe zijn leven toch zo uit de rails kon lopen. Een jongmens dat zittend op de rand van een plantenbak zijn leeg gegeten patatbakje met een sierlijke boog midden tussen het gewas in de plantenbak doet belanden. Met als bijkomend geluk dat de technische vooruitgang deze (bio)plastics tegen die tijd spontaan afbreekbaar heeft gemaakt en zelfs het nepgroen via absorptie een subtiel gezonde glans kan meegeven. Slechts voor een klein deel van het jaar zal de plek uitnodigen om er te verblijven, gezien de wisselend optredende winderigheid, onbeschutte regenval en felle zonneschijn.

Huidige situatie

Dan de beleving die er nu is:

Een wat ernstiger plek, wat donkerder, koeler, veel sfeer en vooral rust, prettig verstoord door kraaien die luidkeels in de hoogste top van een boom hun natuurlijke aanwezigheid kenbaar maken. Een plek om even bij stil te staan, vaker op een afstandje, een plek ook die niet veel extra’s nodig heeft om waarde uit te stralen. En vooral: een natuurlijker plek ten opzichte van culturele opsmuk zoals gepland.

Epiloog

De stad (alles binnen de oude gemeentegrens) gaat intensiveren en inbreidend groeien, maar de (echte) natuur voor zover die er nog was groeit niet mee. De gemeente neigt naar bomen tellen (er komen op nabij gelegen plek toch bomen bij ?), maar dient de totaal resulterende waarden te wegen. Door de kap van de oudere bomen neemt de biodiversiteit abrupt af en aanplant in de buurt heeft veel meer tijd nodig dit verlies enigszins te compenseren. Als de nieuwe bomen gerekend naar de aspecten klimaat, sfeer en ecologie wat meer vlees op de botten hebben, is een onvermijdelijk geworden kap van de oudere bomen op dat uitgestelde moment een logischer keuze.

Terwijl natuurlijke beplanting onder druk komt te staan, rukt het (belevings)groen op. Afgeleid van natuurlijke bronnen, vormt het een waas van groene en steriele stoffering die zich naadloos plooiend aanpast aan de stenige stad, een soort postnatuurlijke schimmel met duurzamer eigenschappen en onderhoudsvriendelijker in het gebruik. Hier en daar rukt ook al plastic nepgroen op. De stedeling leert af het verschil te zien. De belevingswaarde en het rendement zijn primair en daaraan worden overige functies ondergeschikt gemaakt. De natuur in een dienende rol op laag beheersbaar niveau.

Zou het niet verstandig zijn als Raad en College nog eens het plan zouden heroverwegen en intrekken om zo ten minste tijd in te lassen om roze wolken in alle rust op hun werkelijke effect, nut en (mogelijk verborgen) achterliggende motivatie te kunnen beoordelen. Men moet dan wel heel erg snel zijn, en adequaat reageren want de cirkelzagen zijn al uit het vet gehaald.

E.M. Vroom

Maandag om 9:30 op het Guyotplein 1 in Groningen vindt de zitting met de voorzieningenrechter plaats over de geplande bomenkap van vijf bomen en herplant van één boom op de Akerkhof. De zitting duurt ongeveer 60 minuten.

We hopen dat we de kans krijgen om alle van onze belangrijke tegenargumenten voor te leggen. We hebben twee brieven gestuurd die behandeld zullen worden waarvan hier een is:

Datum: 11 februari 2019

Betreft: Beroepschrift tegen besluit op bezwaar omgevingsvergunning kap bomen zake A-Kerkhof nummer 201806482 en verzoek tot het treffen van een Voorlopige Voorziening

Geachte mevrouw/heer/mens,

Hierbij deel ik u mede, in mijn hoedanigheid als bestuurder (voorzitter) van de Stichting Bomenridders Groningen, bij dezen een beroep in te stellen tegen het besluit (zie bijlage) van de Gemeente Groningen om bezwaren tegen de vergunning (zie bijlage) als vermeld in de kop van deze brief, ongegrond te verklaren en zo kap van bomen te faciliteren.

Er is sprake van dat deze kap op korte termijn zal aanvangen, zodat noodgedwongen bij dezen ook een verzoek tot het treffen van een Voorlopige Voorziening meegaat teneinde bezwaren die door de gemeente onvoldoende en/of niet weerlegd zijn, inhoudelijk te kunnen behandelen alvorens tot eventuele kap van bomen zou kunnen worden overgegaan.

Gezien de urgentie en de korte voorbereidingstijd wil ik het hierbij laten met die aantekening dat ik onderstaand puntsgewijs een aantal aandachtspunten alvast wil opsommen.

In de bijgevoegde brief (bijlage 3) treft u aanvullingen op de hier geboden argumentatie aan.

Een aantal oude en nieuwe punten van bezwaar die onvoldoende door het verweer van de gemeente in besluit op bezwaar zijn weerlegd, dan wel besproken treft u naast enige overwegingen onderstaand aan:

• In overweging is te nemen dat het politieke besluit tot herinrichting van de A-kerk locatie is genomen door een partijpolitieke afspiegeling van de Groninger gemeenteraad en navenant College, welke nu actueel en grondig is gewijzigd; er zijn ook signalen dat het nieuwe College dan wel de Raad tot andere afwegingen zou kunnen komen; een eventueel gewijzigde herinrichting zou behoud van de bomen kunnen impliceren; onmiddellijke kapactiviteit doorkruist de uitkomst van deze herbezinning.
• Onvoldoende is gebleken uit al dan niet verrichtte evaluatie dat de gerealiseerde herinrichting van bijvoorbeeld de A-straat tot toegenomen gebruik van het gebied en intensievere winkelnering heeft geleid; dit is wel steeds een van de onderleggers van de aanpak geweest.
• Daarentegen waarderen juist veel omwonenden de huidige inrichting en zien ook anderen de kerk zelf en z’n onmiddellijke groene omgeving als één ondeelbaar geheel, zeker ook vanuit historisch perspectief.
• Het kappen van de bomen zoals beoogd, betekent grotere kans op effecten als windworp voor de overige bomen; windworp wordt door de gemeente vaak aangehaald als argument om resterende bomen uit een groep mee te kappen als enkele om welke reden dan ook gekapt gaan worden; dus waarom zou op locatie A-kerk dit risico op windworp niet optreden.
• De gemeente argumenteert dat als gevolg van klimaatverandering er meer bomen moeten komen om verkoeling te bereiken; waarom dan juist hier nadrukkelijk meer zonlicht toe te laten?
• De bomen genereren veel insecten en daar profiteren veel vogels en ook vleermuizen van; deze ecologische waarde en natuurlijke levendigheid wordt niet verkregen met onnatuurlijke beplanting in bakken op voor veel dieren onveilige sta-of zithoogte van mensen in een terrasvormige entourage.
• Er wordt door de gemeente gesteld dat het gebied een plantsoen is in de betekenis die Van Dale daar aan geeft (een gebied met bomen en heesters beplant terrein) en om die reden gezien artikel 3 van de akte van erfpacht moet worden ingericht als plein en zoveel mogelijk als plantsoen door de erfpachter; maar het gebied wordt nadrukkelijk ingericht als verblijfsplek met plantenbakken en stoeltjes en tafeltjes dus geen plantsoen; de functie wijzigt van doorloopgebied naar verblijfsgebied met terrasfunctionaliteit.
• De gemeente (Commissie) overweegt steeds, maar schiet te kort in vaststellen: hoe weet de gemeente bijvoorbeeld dat de te creëren plek (winderig en warm) een plek is waar mensen graag willen verblijven; kan de gemeente voorbeelden geven waar die situatie zich voordoet?
• Er is geen overzicht geboden van de beoogde beplanting in de bakken, dus is ook de veronderstelde mate van biodiversiteit op voorhand niet vast te stellen.

In bezwaren van andere bezwaarmakers is nog veel meer aan argument aan te treffen, dat bij opvolgende behandeling kan worden ingezet ter toetsing gemeentelijke overwegingen.  Zie ook bijlage 3.

Met die behandeling in het vooruitzicht behouden wij ons graag het recht voor tot aanleveren nadere toelichting.

Met dank en vriendelijke groet,

K. McGee

Voorzitter Stichting Bomenridders Groningen

We willen iedereen bedanken die geld heeft gedoneerd voor onze “stop de bomenkap bij de A-Kerk” actie. We willen de zaak voorleggen aan de rechter. In minder dan drie dagen hebben we meer dan € 2000 gekregen voor deze actie. Vanmorgen is ons verzoek voor een voorlopige voorziening en het beroep ingediend bij de Rechtbank in Groningen.

We hoppen hier zo snel mogelijk een antwoord op te krijgen. Zodra we meer weten, zullen we jullie informeren. Wat duidelijk is, is dat burgers van Groningen erg gehecht zijn aan deze bomen voor de belangrijke culturele en historische waarde, en aan het stukje natuur dat ze vormen in de binnenstad. Dit kleine bosgebied is een van nog maar vier dergelijke groene gebieden binnen de diepenring en het is daarom extra essentieel dat deze plek gekoesterd en behouden wordt. Deze bomen horen bij ons en iedereen.

Bedankt allemaal!

Gezien de ongunstige uitspraak na de hoorzitting met betrekking tot het kappen van vijf bomen en het herplanten van één boom voor de historische A-kerk in het centrum van Groningen, tracht de Stichting Bomenridders Groningen een aanvraag te doen bij voorzieningenrechter om dit besluit tegen te gaan. Om dit te doen, is er echter geld nodig om deze twee akten te registreren. Omdat we verwachten dat de gemeente deze bomen binnen een paar weken wil kappen, vragen we daarom jullie, onze donateurs, om donaties zodat we dit papierwerk zo snel mogelijk kunnen verwerken en indienen. Kortom, we hopen € 2000 op te halen voor 12 feb voor registratiekosten en juridische bijstand, zodat we deze uitspraak kunnen omdraaien en een halt toe te roepen aan dit onzinnige project. Als 40 mensen € 50 euro bijdragen voor deze campagne dan zijn we er.

We hopen dat u ons steunt met een bijdrage voor deze kosten. Als je hiermee wilt helpen kunt u een bijdrage overmaken van minimaal € 7,50 op rekening NL89TRIO0338439099 ten name van Stichting Bomenridders Groningen onder vermelding van donatie, jaartal en de A-Kerk.

Bij voorbaat onze hartelijke dank!

Op 31 januari 2019 stond er een interview in Nieuwsblad De Kaap met de voormalig directeur van Staatsbosbeheer (pagina 1 en pagina 2). In dit interview uit hij zijn zorgen over de manier waarop deze organisatie tegenwoordig de Nederlandse bossen beheert. “Staatsbosbeheer pleegt volgens hem roofbouw, sinds het geld moet verdienen.” De oorzaak hiervan ligt bij de politiek, een feit dat hij al in 2012 heeft voorzien: “Onder de afgelopen neoliberale kabinetten was natuur geen publieke verantwoordelijkheid meer, maar werd het beheer ervan steeds meer overgelaten aan de markt en private partijen. Natuurbeheerorganisaties kregen tot zo’n 70% minder subsidie, en vanwege de financiële drijfveer nam de houtkap toe”.

De vraag naar biomassa als “groene energie” gesubsidieerd door het Rijk is natuurlijk hieraan verbonden een heeft een dramatische impact gehad op het huidige kapbeleid.

In dit interview, verwoordt de oud-directeur exact wat velen onder ons al jaren zien en ervaren. Het is tevens een reden waarom burgers actief zijn geworden voor onder andere de Bomenridders Groningen. Immers, het huidige kaalslagbeleid maakt dat mensen niet langer blijven toekijken, maar ook willen opkomen voor het bos dat wij in Nederland (en Groningen) nog hebben. Wij zijn content met het feit dat steeds meer medewerkers uit de wereld van natuurbeheer kritisch durven te zijn: onze bossen hebben (ook) bescherming nodig.

De gemeente Het Hogeland in Winsum heeft gedurende een jaar onderhandeld met het project De Tirrel om het terrein van de 12 Hoven te ontwikkelen. Lokale bewoners hebben verzocht dat de kapvergunning voor dit project waarvoor een tiental bomen en een klein bosgebied verdwijnt ingetrokken wordt. Er zijn al een jaar besprekingen met de projectleiding en gemeente, zonder resultaat. De Bomenridders Groningen zullen een bezwaar indienen tegen de vernietiging van dit bosgebied, en verzoeken de buurtbewoners hetzelfde te doen.

Binnenkort worden de bomen op het 12 Hoven terrein gekapt! 
De gemeente Het Hogeland heeft 11 december 2018 een kapmelding gepubliceerd. 
Het 12 Hoven bos gaat eraan. 
Ongeveer 3150 m2 bos wordt gekapt plus 15 losstaande bomen
Vóór maart zullen de bomen plat liggen en vóór het broedseizoen.

Zie de website van de 12 Hoven om een bezwaar brief in te sturen en om meer foto’s van het gebied te zien.