26 august 2019
Het OOG – item “Koele plekken op warme dagen (update)” op 26 august 2019 wil een overzicht geven van plekken waar in deze warme eind augustus dagen verkoeling is te verwachten. Gelukkig staan bomen als optie erbij.
De verkoelende werking van bomen is één van de zogenaamde eco-systeemdiensten van bomen; platweg gezegd: wat leveren bomen ons (mensen) op. Een antropocentrische dan wel egoïstische benadering zou je kunnen stellen. Bomen mogen er ook zijn zonder ons belang erbij, zou ik willen benadrukken. Anders gezegd: ze hebben intrinsieke waarde, los van wat de mens eraan heeft. Dat geldt overigens ook voor de gehele natuur. Dan draait het om respect en in eigen waarde laten.
Onze huidige minister van o.m. landbouw en natuur Carola Schouten schreef het in een onlangs gepubliceerd rapport nog eens dapper op: ‘de natuur is de basis van ons bestaan’. En ons bestaan wordt gedomineerd door de economie, vul ik aan. Economie moet dus blijven binnen de grenzen van wat natuur aankan.
Hoe anders is het geluid dat afstraalde van de voorpagina van een grote krant, bekend van zijn grote vette chocoladeletters. Bouwend (VNO) en verbouwend (LTO) Nederland riepen in koor: Help, de natuur knelt ons af !!. Kennelijk had men het benauwd, want de lobby van deze groeperingen is niet misselijk maar bleek even ontoereikend.
Een koelbloedige rechter had gesproken en hen de PAS afgesneden en toen stond alles even stokstijf stil. Maar ze hadden een oplossing. Veeg alles wat er aan versnipperde natuur nog over is bij elkaar en gooi het ergens neer waar wij er geen last van hebben. Dan kunnen we flinke stappen zetten en verder gaan met Nederland vol te bouwen en te overdekken met monoculturen.
Dat uitgerekend deze partijen zelf hadden gezorgd voor versnippering en verschraling kwam even niet in hen op bij de ontlading van hun tomeloze uitbreidingsdrift. Schaalvergroting en intensivering en op winstmaximilisatie gerichte productie hadden landelijk wonen en basaal boeren beide met inclusieve natuurpotentie geheel van de kaart gespeeld. En wat overbleef waren natuursnippers die ze moesten respecteren en dat kostte hen veel inspanning en vooral stress bij het zoeken en vinden van sluipwegen om regelgeving te ontduiken. De rechter was daar flauw van en nu hadden ze zelf last van flauwtes.
Ik moest hieraan denken toen één van de scribenten begon over forse bomenkap en dus de noodzaak om zich nog snel een verkoelende boom toe te eigenen voor het te laat was. Bovenstaand ontspon zich een discussie. Leuk en prima als het onderwerp in de aandacht blijft.
Zelf heb ik meerdere malen met het bijltje gehakt. Nééé, niet om de bomen neer te leggen, maar om als bezwaarmaker de bomen overeind te houden. Helaas lukt dit vrijwel nooit.
Het kapvergunningen beleid en de bezwaarprocedures zijn degelijk afgetimmerd en daar is men trots op. Vrijwel niemand komt er doorheen, zo zorgvuldig is onze afweging, zegt men bij de gemeente. Als een boom gekapt wordt dan is er ook echt een heel goede reden voor. Het tegendeel is waar, maar deze stelling staat of valt natuurlijk met de vraag wat is een goede reden.
Het probleem is dat de gemeente daar zelf niet duidelijk over is. De publieksversies (voor de gewone man of vrouw) spreken over zieke, gevaarlijke, lastige, hoge, oude, in de weg staande bomen. Daar moet u het als burger mee doen. Er is uiteraard een als zorgvuldig benoemde afweging tussen verwijdering en behoud van een boom en de criteria binnen dit toetsingskader zijn bekend, maar wat de waarde van elk criterium is per geval en of er een puntenscore bestaat die de keuze objectiever maakt, dat blijft allemaal verborgen binnen de black box van de beoordelende ambtenaar zijn of haar hersenpan. Kortom: er is geen objectieve weging en het resultaat van de verborgen processen is altijd dat de gemeente gelijk heeft. Hocus Pocus Pilatus Pas.
Belangrijke criteria als klimaat adaptieve waarden (verkoeling) en ecologische waarde komen in de afweging niet ter sprake. Met andere woorden: de bomen in de gemeente worden niet beoordeeld op hun werkelijke waarde, nee de weging en de procedure is erop gericht de burger de indruk te geven dat hij wat in de melk te brokken heeft. Want overheden beseffen wel dat bomen bij burgers emoties oproepen. De gemeente wil in feite zonder gedoe zelf bepalen wat er gebeurt met bomen. Die moeten dienstbaar zijn aan de stad en het stedelijk denken.
Het gehele proces rond de kapaanvraag en behandeling daarvan is uit het toezicht van de Raad gehaald en gemandateerd aan de ambtelijke diensten. Zij (met name VTH) zijn het bevoegd gezag in dezen. Met gemak zou ik een zwartboek kunnen vullen met feiten en toedrachten.
Het enige medicijn is dat de Raad
van College en ambtelijke diensten een volledige opening van zaken verlangt en
deze aan burgers overlegt over bomen, de aantallen, het toetsingskader, waar
gaat het hout heen, welke route nemen de op papier te compenseren bomen, is er
wel een aanplantbeleid, etc,. etc., etc. een transparantie zonder foefjes en
fratsen.
Zo niet, dan blijft er groot ongenoegen, wantrouwen en strijd. Het is maar waar
je voor kiest.
E.M. Vroom