Boombeleidsenquête (stedelijk boom- en bosbeleid)
De Bomenridders Groningen heeft een 10-vragen enquête aan de politieke partijen rondgestuurd. Zes partijen hebben deze enquête ingevuld:
- CDA,
- Groeninks
- PvdD
- SP
- Christenunie
- 100% Groningen
Zes partijen hebben het NIET ingevuld:
- VVD
- D66
- Stad en Ommeland
- Student en Stad
- PVDA
Hieronder hebben we ook alle boom- en natuurgerelateerd moties ook toegevoegd zodat jullie kunnen zien wie actief was wat betreft bomen en natuur in de gemeente Groningen.
Hier zijn de tien vragen en antwoorden van de vier partijen.
10 vragen enquête
-
Biomassa als ‘groene energie’
Ondersteunt u het idee om bomen en boomafval (door kappen en snoeien) te gebruiken als een voorname bron van energie in Nederland (meer dan 30%) en vindt u dat dit gesubsidieerd moet worden?
CDA: Nee, we zijn niet tegen het gebruik van biomassa, maar het kan slechts een kleine bijdrage kunnen leveren aan de energieproductie.
SP: Nee, biomassa levert geen bijdrage aan CO2-reductie. Op kleine schaal en tijdelijk, kan afvalhout als biomassa gestookt worden. Biomassa is geen langetermijn groene oplossing.
Groenlinks: Nee. Toelichting: niet als voorname bron. Alleen bij uitzondering kan biomassa ingezet worden als energiebron. Bijvoorbeeld bij snoeiafval van lokaal onderhouden bomen.
PVDA: Nee.
Christenunie: Nee, daar zijn wij op tegen. Kortgeleden is daar een motie over ingediend mede door ons in de raad.
100% Groningen: 100% Groningen ondersteunt het proces dat houtsnippers worden benut voor verbranding, mits geen andere toepassing daarvoor kan worden gevonden. Bomenteelt in het kader van biomassa voor uiteindelijke verbranding biedt slechts een zeer kleine bijdrage aan de totale energievraag en wij staan daar dan ook kritisch tegenover. Voor langdurig braakliggende landbouwgrond kan het een optie zijn maar dan heeft de aanplant van bijvoorbeeld acacia, zeker wel 4-6 jaar nodig voor een rendabele groei. Dat zal in stedelijk gebied niet gauw gebeuren. Subsidiëring tot 30% lijkt ons dus geen goed idee.
-
Meer wettelijke bescherming van bomen
Ondersteunt u het idee van een betere bescherming van bestaande bomen binnen de provincie, zodat er jaarlijks minder bomen worden gekapt? Kunt u hiervan een voorbeeld geven?
CDA: Ja, het betreft dan wel bomen binnen onze gemeente (als raadslid ga ik bij alle vragen ga ik in op het beleid binnen onze gemeentegrenzen). Wij hadden bijvoorbeeld liever gezien dat er een ander plan gemaakt was voor het Akerkhof, waarbij de bestaande bomen zouden blijven bestaan.
SP: Ja, vb bij aanleg van het fietspad in park Selwerd is door samenwerking van bewoners en SP de helft van de te kappen bomen gespaard.
Groenlinks: Ja
PvdD: Ja, bijv. met regels voor natuurinclusief ontwerpen en bouwen.
Christenunie: Nee. Wij gaan alleen over de bomen binnen onze gemeentegrenzen. Daarvoor hebben wij beleid en is de voorwaarde uitdrukkelijk geweest dat we altijd herplantplicht hebben als er bomen gekapt worden.
100% Groningen: Wij ondersteunen de bescherming van bestaande bomen, zeker als die monumentaal zijn. Locatie en type bomen zijn hierbij van belang. Denk aan bepaling landschap, houtwallen en de kwaliteit van de bomen. Een hardhouten eik heeft bijvoorbeeld een veel grotere ecologische waarde dan een spinthouten wilg. Bescherming en vervanging moet daar rekening mee houden.
-
Herziende criteria voor Belanghebbende
In gevallen van bezwaren tegen kapvergunningen: Ondersteunt u het idee van een herziende definitie van “belanghebbende”, zodat de ecologische en milieuwaarden van bomen, zoals hun vermogen om broeikasgassen te isoleren, uitlaatgassen te filteren, overvloedig regenwater vast te houden en de hitte van hitte-eilanden op te vangen beter tot hun recht komen?
CDA: Ja, komt nu regelmatig voor dat buurtbewoners geen bezwaar kunnen maken omdat men niet direct aanwonende is terwijl men wel op dagelijkse basis de bomen ziet. Vooral in parken en groenzones zouden alle buurtbewoners bezwaar moeten kunnen maken tegen de kap van bomen. Daarnaast dienen kapbesluiten transparant te worden onderbouwt.
SP: Nee, direct belanghebbenden hebben al het recht om bezwaar in te dienen. Voor de bredere belangenafweging hebben we nou juist de volksvertegenwoordiging. Daarbij hebben belangengroepen veel middelen tot hun beschikking om acties rond bomen op te zetten en de volksvertegenwoordigers bij te sturen waar nodig. Ook middels stemgedrag kunnen mensen hun stem laten horen.
Groenlinks: Ja.
PvdD: Ja, iedere inwoner is in principe belanghebbend als het om bomen gaat.
Christenunie: Ja, daar wil de ChristenUnie best naar kijken maar met een kanttekening; via groeperingen kan men ook een gezamenlijk bezwaar laten horen. Ook kan men via de gemeenteraad bezwaar laten weten of inspreken en daar is in het verleden ook zeker gebruik van gemaakt en is beleid op aangepast. Het ‘kikicriterium’ heeft in het verleden ook al geleid tot meer mogelijkheden tot inspraak. Het moet daarom wel een werkbare vorm van inspraak zijn.
100% Groningen: Het is voor 100% Groningen evident dat bomen een grote kwaliteit leveren aan de stedelijke bebouwing. Zeker gezien de verdere opwarming en terugloop van de fauna zijn zij een onmisbaar element in de gebouwde omgeving. 100% Groningen vindt het geen goede zaak dat alleen direct omwonenden ontvankelijk worden geacht om via de Commisie v Bezwaar of de Rechtbank resp. bezwaar of beroep aan te tekenen. Dit betreft ook zeker het geval A-Kerkhof dat natuurlijk niet alleen de omwonenden aangaat maar een veel grotere reikwijdte heeft.
-
30% percentages van stedelijke boomdichtheid (Tree Cover Canopy)
Bent u bereid om toe te werken naar een toename van de totale boomdichtheid in de provincie van tenminste 30%? Dit percentage is nl. een internationaal aanbevolen standaard om aan te houden ondanks verstedelijking en toenemende bevolkingsgroei. Zo niet, welk percentage zou u dan willen aanhouden?
CDA: Ja, maar dan richten wij ons op de gemeente Groningen, het aantal bomen in onze gemeente zal de komende jaren moeten groeien, of het per se minstens 30% moet zijn is nog wel discutabel wat het CDA betreft, maar het zal in elk geval moeten toenemen. De eerste stap is overigens om vast te stellen wat het huidige percentage is, daarna volgt de discussie over de doelstelling.
SP: Deze belangenafweging kan de stad niet in z’n eentje maken. Wij zijn voorstander van een flinke toename van bomen op het grondgebied van gemeente Groningen, maar dit moet wel in goed overleg gebeuren. In ons verkiezingsprogramma pleiten we voor het aanleggen van een nieuw bos en het behoud van hortus Haren.
Groenlinks: Nee. GroenLinks wil een grote groei van groen waaronder bomen in de stad en provincie. Een percentage van 30% aanhouden is niet verstandig. Soms is de aanleg van ecologisch laag groen belangrijker dan de aanplant van bomen. Dat zou maatwerk moeten zijn. Wij onderschrijven wel het belang van veel bomen maar niet een percentage.
PvdD: Ja, op zijn minst.
Christenunie: Wij gaan niet over de provincie, maar hoe meer groen, hoe beter! Zou eerst willen weten wat het percentage in de stad is om dan te weten wat werkbaar en haalbaar is. Maar ambities voor meer groen, deelt de ChristenUnie.
100% Groningen: Het is moeilijk aan te geven tot welk percentage boomdichtheid men zou moeten gaan. Dit is zeer afhankelijk van landbouwfunctie in combinatie met grondstructuur. 100% Groningen vindt wel dat monoculture landbouw zoveel mogelijk vermeden dient te worden. Bomen kunnen daarbij een rol spelen maar met oog op bijvoorbeeld weidevogels en de invloed van de zee moet ook naar andere onderdelen van de biodiversiteit worden gekeken.
-
Herziende criteria voor het verlenen van vergunningen
Zou u bereid zijn de criteria die worden gehanteerd om kapvergunningen af te geven te herzien en zou u er actief aan willen meewerken dat het verwijderen van bestaande bomen veel moeilijker wordt, behalve in geval van bewezen gevaarlijke situaties?
CDA: Ja, het CDA wil zich inzetten voor meer behoud van bomen in Groningen. Of strengere regels nodig zijn is daarbij nog maar de vraag. Misschien is meer transparantie wel genoeg omdat het kapbeleid op papier al tamelijk streng is, maar in de praktijk soms toch meer bomen lijken te verdwijnen dan bijvoorbeeld in de bomenstructuurplannen was vastgelegd.
SP: Ja, het zou goed zijn als de raad in de nieuwe periode de kapvergunningen (procedures) opnieuw tegen het licht houdt.
Groenlinks: Nee. In bepaalde situatie is het denkbaar dat bomen gekapt moeten worden anders dan bij gevaarlijke situaties. Gedacht kan worden aan de aanleg van een gescheiden rioolstelsel wat ook belangrijk is voor de klimaatadaptatie. Het uitgangspunt zou wel moeten zijn dat een boom behouden moet blijven als er geen stringente reden is om deze te kappen.
PvdD: Ja, bijv. door het invoeren van een hoge kaptax of andere maatregelen.
Christenunie: Nee, zijn veel debatten over gevoerd in het verleden en na veel inspraak is de huidige norm tot stand gekomen.
100% Groningen: De criteria voor bomenkap zijn een aantal jaren geleden versoepeld. Dit leidt tot soms ongebreidelde bomenkap. Een voorbeeld in Stad is bijvoorbeeld de voorgenomen kap van 6 christusbomen in de A-straat waarbij slechts één kon blijven staan vanwege een stamdikte van 20cm. 100% Groningen vindt dat een slechte zaak en is dus voor verzwaring van de criteria indien er geen noodzaak bestaat mbt direct gevaar nav verrotting of ziekte.
-
Wetenschappelijk gefundeerd bosbeleid invoeren
Zou u willen meewerken aan een wetenschappelijk en modern stedelijk bosbeleid, gefinancierd door de gemeente en uitgevoerd door stedelijke bos- en boomexperts, met een jaarlijkse verplichte inventarisatie van verwijderde en geplante bomen en een verslag van de netto ecologische en milieuwaarden van het stadsbos, zoals internationaal reeds gebeurt bij moderne stedelijke bosafdelingen? Een voorbeeld van zo’n rapport en zulk beleid is toegevoegd aan deze brief.
CDA: Ja/nee, deze vraag vind ik op dit moment te ingewikkeld om met ja of nee te beantwoorden, maar duidelijk is dat gezien de klimaatverandering het belang van groen bedekking zal toenemen, daarnaast hebben bomen ook een belangrijke waarde voor de biodiversiteit. Een stap zou al zijn om de afdeling ecologie van de gemeente, de stadsecologen, meer invloed te geven bij de uitvoering van het bomenbeheer.
SP: Dat we beter moeten compenseren, bijplanten en slimmer moeten onderhouden is duidelijk. Wat hier erg kort wordt voorgesteld is moeilijk op waarde te beoordelen. Hoogwaardig boomonderhoud in Groningen lijkt niet verkeerd en dat daarbij een wetenschappelijke benadering moet worden gekozen is aan te prijzen. We moeten dit echter wel in samenhang met andere (groene) kwesties in de gemeente zien. Daarvoor maken wij politieke afwegingen als die komen.
Groenlinks: Ja. Ik zou het liever willen uitbreiden naar wetenschappelijk gefundeerd groenbeleid.
PvdD: Ja.
Christenunie: Ja, mits het een doel dient en daarom is de implicatie van deze vraag niet te overzien op dit moment.
100% Groningen: Een goed gefundeerd bosbeleid kan door inventarisatie een bijdrage leveren aan de inzichtelijkheid waar de politiek haar beleid op kan bepalen. 100% Groningen staat daar niet onwelwillend tegenover al moet het een en ander natuurlijk wel financieel haalbaar zijn.
-
Het inpassen van bestaande bomen binnen nieuwe ontwikkelingsplannen
Wilt u meewerken aan het implementeren van een nieuw compensatiebeleid, dat financiële middelen en personeel beschikbaar stelt voor gedegen toezicht en controle en uitgaat van moderne criteria die de waarde van bomen in termen van ecologie, milieu, psychologie en historie erkennen, zodat bomen al in de eerste stadia van nieuwe ontwikkelingsplannen kunnen worden ingepast?
CDA: Ja, de waarde van bomen kan inderdaad beter worden verankerd in ons beleid, bij ruimtelijke plannen kunnen bestaande bomen meer waarde kunnen krijgen waardoor ze ondanks nieuwbouw toch kunnen blijven bestaan. (Bomen laten staan is vaak beter dan compenseren…)
SP: Ja, waarbij wel onze vraag is in hoeverre de wijze waarop de gemeente nu omgaat met bomenbeleid drastische bijstelling behoeft.
Groenlinks: Ja. Sterker nog, dit groencompensatiebeleid is de afgelegen periode door de GroenLinkswethouder ingevoerd.
PvdD: Ja, zie ook eerder antwoord over natuurinclusief ontwerpen.
Christenunie: Ja, als wij u goed begrijpen wilt u herplanten en als dat mogelijk is, zijn wij daar voor.
100% Groningen: Is er sprake is van monumentale bomen of houtopstand, dan dient daar in de ontwikkelingsplannen rekening mee te worden gehouden. Wel is dit per geval natuurlijk verschillend. Een beter en duidelijk toetsingskader kan mogelijk uitkomst bieden.
-
Percentages boomdichtheid (Tree Cover Canopy – TCC) in Groningen?
Is u bekend wat het percentage aan boomdichtheid in Groningen is? Zo ja, wat is het percentage binnen de stadsgrenzen? En in de provincie?
CDA: Nee, dat weet ik helaas niet. Dit zijn echter wel cijfers die gemakkelijk voor alle burgers te vinden zouden moeten zijn. Ik hoop dat met de groentool die mede door inzet van het CDA wordt gemaakt dit soort cijfers toegankelijk kan maken zodat we kunnen zien hoe het groen in onze stad zich ontwikkeld, inclusief de boombedekking. Een groentool zou alle inwoners ook meer inzicht kunnen verschaffen in de waarde van groen en bomen voor onze gemeente.
SP: De boomdichtheid is: ongeveer 21.5 bomen per hectare in huidige gemeente Groningen. Ongeveer 180.000 bomen /83,75 km2 =+/- 2150 bomen /km2, oftewel 21,5 bomen per hectare, gemiddeld over de hele gemeente. Welk percentage aan boomdichtheid wordt bedoeld is niet helder.
Groenlinks: Ja.
PvdD: Ja, zie ook eerder antwoord over natuurinclusief ontwerpen.
Christenunie: Helaas, geen idee. Geen gelegenheid gehad om dit ambtelijk na te kunnen gaan. Als ChristenUnie zijn wij blij met onze groene longen zoals we die nu kennen. Voor de toekomst zijn ook deze “hitteschilden” hard nodig. Daarom willen wij ook dat er vooral in versteend gebied, groen wordt toegevoegd. Dat kan in de vorm van bomen maar ook in de vorm van groene gevels, vooral in de binnenstad. Ook helpt groen mensen gezonder te worden omdat er dan een mooie plek is om in de buitenlucht te gaan bewegen.
100% Groningen: Het is ons niet bekend wat de percentages boomdichtheid momenteel zijn. Gezien de huidige aanpak van grote logistieke projecten zal dit zeker niet zijn toegenomen.
-
Gemeentelijke bomen?
Is u bekend hoeveel bomen er worden onderhouden door de gemeente? Hoeveel bomen zijn dat?
CDA: Nee, idem vraag 8.
SP: 93.000 van de ongeveer 180.000 staan individueel in het beheerprogramma.
Groenlinks:
PvdD: Niet bekend om hoeveel het gaat.
Christenunie: Wij weten dat er boomonderhoud is, maar weten niet hoeveel.
100% Groningen: Het is ons niet bekend hoeveel gemeentelijke bomen tot het onderhoudsplan worden gerekend. Wel is bekend dat de monumentale bomen (monumenten) jaarlijks worden gecontroleerd en indien nodig, gesnoeid. Deze gegevens zijn wel op te vragen in de bomen analyse natuurlijk.
-
Jaarlijkse kapcijfers?
Is u bekend hoeveel bomen gemiddeld per jaar worden verwijderd? Hoeveel bomen zijn dat?
CDA: Nee, idem vraag 8.
SP: Afgelopen 4 jaren zijn door de gemeente ongeveer 3.000 bomen gekapt en er zijn ongeveer 4.300 vergunningen verleend voor het kappen door particulieren. 7.300/4 is ongeveer 1.800 /jaar
Groenlinks:
PvdD: Niet duidelijk om hoeveel het gaat.
Christenunie: Niet duidelijk. Voor de raad en voor inwoners moet dat sneller te vinden zijn; volgens mij was daar een goed voorbeeld van uit België waar een motie om inzicht in alle groen te hebben, aangenomen. Helaas nog geen uitwerking daarvan gezien.
100% Groningen: Het is ons niet bekend hoeveel bomen per jaar worden gekapt. Dat zal van jaar tot jaar sterk verschillen. Daarbij komt dat de ene boom niet de andere is qua grootte, soort en type.
Bronnen
Bomenridders Groningen: Reactie op de “Evaluatie Boombeheer 2014-2017” 2018
Bomenridders Groningen: Advies biomassa (Vol Ambitie – Energie Transitieplan) voor Provincie 2018
Bomenridders Groningen: advies voor Groencompensatie – Toespraak Beheer en Verkeer 2017
Bomenridders Groningen: Brief naar gemeente – Kritiek op bomenbeheer 2017
“Alles bij elkaar komen we tot de conclusie dat tussen 2013 en 2017 de Nederlandse bosoppervlakte netto met zo’n 5400 hectare is afgenomen, dat is gemiddeld 1350 hectare per jaar,” zegt bosbouwkundig onderzoeker Eric Arets van Wageningen Environmental Research (Alterra).
Open letter by 190 Scientists revealing “Need for a scientific basis of EU climate policy on forests”. March 27, 2018. EURACTIV.
Europe’s green energy policy is a disaster for the environment (2016-12-10) by Michael La Page in The New Scientist, 2 December 2016.
